Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
byćkwestionowana2.Takiegoukierunkowaniabadańtrudnojednaknieuznać
zaistotnezawe
"z
˙enierefleksjinadhistoria
"powojennejPolski3.Wszakz
˙ycie
kaz
˙degospołeczeństwatworza
"trzypowia
"zanezesoba
",przenikaja
"cesie
"
irównowaz
˙nesfery–władza,gospodarkaikultura4.Ztegowynikapotrzeba
rozwijaniastudiównietylkonadsfera
"panowania,alenadpozostałymi
płaszczyznami.Niekiedymówisie
"nawetotzw.historiitotalnej,oznaczaja
"cej
wyraźneodrzucenieskupieniasie
"tylkonazagadnieniachpolitycznych.Ba-
daczomniepowinnazatemumykaćcałasferadziejównajnowszychzwia
"zana
zfunkcjonowaniemstrukturspołecznychczyoficjalnychinstytucji,działaja
"cych
wramachistnieja
"cegoporza
"dku5.Nalez
˙yprzytympodkreślić,z
˙eniechodzi
tutajtylkooanalizyfunkcjonowanianaczelnychwładzpartyjnych,czywaz
˙-
nychurze
"dówpaństwowych.Takiebadaniacia
"z
˙yćzawszebe
"da
"kuhistorii
politycznej.Wkre
"guzainteresowańhistoriispołecznejpowinnyznaleźćsie
"
główniekonsekwencjedziałańpolitycznych6.Zdrugiejstronyzauwaz
˙yćnalez
˙y,
z
˙eniewystarczaja
"cyjestrówniez
˙popularnyopisz
˙yciacodziennego,sprowa-
dzonydokwestiiniedoboruszeregudóbrkonsumpcyjnych,dziesia
"tekogra-
niczeńiabsurdówbe
"da
"cychnaste
"pstwemdziałalnościwładzy7.Zdje
"ciaubogich
sprze
"tów,któreoferowałpaństwowyispółdzielczyhandelczytasiemcowych
kolejekjedyniewmałymwycinkupokazuja
"obrazz
˙yciaspołecznegowPolsce
poIIwojnieświatowej.Zcała
"pewnościa
"nietylkonatejpodstawienalez
˙y
wycia
"gaćwnioskidotycza
"cechociaz
˙byrelacjiwładzyispołeczeństwa.
Taostatniakwestiawymagaodniesieniasie
"dofundamentalnegowanalizie
dziejówPolskipo1944r.poje
"ciatotalitaryzmu.Termintenwyste
"pujezwykle
wdwóchznaczeniach:jakonaukowanazwaokreślonychzjawiskspołecznych
ijakofiguraprzyje
"tawpublicystyce,ojednoznacznienegatywnejwymowie8.
Precyzyjniejszeokreśleniezakresutegopoje
"ciabyłoprzedmiotemzaintereso-
waniapolitologów,socjologówihistoryków.Jedna
"zrozbiez
˙nościstanowi
pytanieczymodeltotalitaryzmuzestalinowskiegoZwia
"zkuSocjalistycznych
RepublikRadzieckich(ZSRR)lubznazistowskiejIIIRzeszymoz
˙ebyć
przeniesionynagruntpolski?Generalnieróz
˙nicesa
"dówodnosza
"sie
"dookresu
po1956r.Wprzypadkuwcześniejszejfazypowojennychdziejów,azwłaszcza
lat1948–1954,moz
˙namówićoduz
˙ymzbliz
˙eniuocen.Oscyluja
"onemie
"dzy
2W.Wrzesiński,Mie
˛dzyKrólewcem,BerlinemaLondynem.Studiaiszkicezdziejów
XXwieku,Toruń2001,s.443–445.
3Wie
"cejzob.:D.Jarosz,Czytylkorepresje?Onowyparadygmatbadańnadstosunkami
mie
˛dzywładza
˛ichłopamiwPRL,[w:]Represjewobecwsiiruchuludowego(1956–1989).Materiały
zkonferencjinaukowej27–28listopada2003r.wRzeszowiept.
,,Wieśiruchludowyawładza
wPRLwlatach1956–1989’’,red.J.Gmitruk,Z.Nawrocki,Warszawa2004,s.288.
4H.-U.Wehler,Modernizacja,nacjonalizm,społeczeństwo.Esejeiartykuły,Warszawa
2001,s.5.
5Dowyja
"tkowychbadańztegozakresunalez
˙a
"opracowaniaDariuszaJarosza(D.Jarosz,
Polacyastalinizm1948–1956,Warszawa2000;tenz
˙e,Politykawładzkomunistycznychwlatach
1948–1956achłopi,Warszawa1998).Niemoz
˙natez
˙zapominaćoniektórychpozycjachwydanych
przezwarszawskiewydawnictwoTRIO(P.Sowiński,Komunistyczneświe
˛to.Obchody1maja
wlatach1948–1954,Warszawa2000;A.Leszczyński,Sprawydozałatwienia.Listydo,,PoProstu’’
1955–1957,Warszawa2000).
6H.Słabek,HistoriaspołecznaPolskiLudowej(1944–1970),Warszawa1988,s.6.
7Otejkwestiizob.:J.Eisler,Sprzeciw,opozycja,opórwPRL–ankietahistoryczna,
,,Arcana’’
2001,nr38,s.56.
8R.Bäcker,Totalitaryzm.Geneza,istota,upadek,Toruń1992,s.9.
