Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Omówieniewybranychopracowańzagranicznych…
35
Zapierwsząpowojniemonografięwskazującąnazwiązkimiędzykinem
ahistoriąuchodzipublikacjaOdCaligariegodoHitleraz1946r.Jejautorembył
socjologSiegfriedKracauer,któryprzeanalizowałfilmyniemieckieczasówwe-
imarskichwzwiązkuznadchodzącymnazizmem,awięc(też)jakopsycholog
historyczny.Tytułnawiązujedojednegozosiągnięćniemieckiegoekspresjoni-
zmu-filmuGabinetDoktoraCaligariz1919r.Listęomawianychprodukcjizamy-
karok1933-dojściedowładzyAdolfaHitlera.Kracauerzaobserwował,żefilmy
teoddającharakterystycznyniepokój,brakstabilnościprowadzącydoprzyszłych
wydarzeń.Owafantastyczna,wampirycznatematykafilmówmiałabyćnietylko
rozrywką,lecztakżeodzwierciedleniemstanuducha,tęsknotspołecznych,może
frustracjispołeczeństwapondyktacie”wersalskim.Pierwszepolskietłumaczenie
wydanojużpodekadzie,drugiewroku200969.PomysłyKracaueraniejednokrot-
nieinspirowałybadaczyzajmującychsiękinemihistorią(społecznyaspektkina
analizowalim.in.ZygmuntKałużyński70,PierreSorlin71,awspółcześnieMaciej
Białous72).
W1949r.RostisławJurieniewopublikowałwMoskwiemonografięradziec-
kiegokinabiograficznego73.Tojednazpierwszychobszernychpublikacjitego
badacza,zewzględunatematbyćmożepionierskanaskalęświatową74.Winter-
pretacjachimetodzieautoruległwpływowimarksizmu-leninizmu,ajegoroz-
ważaniawpisująsięwnurtsocrealistyczny.Jesttooczywistezewzględunaczas
powstaniaopracowania;zkoleiponadczasowesąsameproporcjeidobórfilmów.
Jurieniewniefaworyzowałbowiemdziełopowiadającychohistoriiwspółczesnej
(filmowychnleninianów”czyobrazównatematnwojnyojczyźnianej”),poświęcił
imniewięcejmiejscaniżanalizomtakichobrazówjakAleksanderNewski,Minin
iPożarski,BohdanChmielnicki,PiotrI,Suworow,Puszkiniinnym.Filmybiogra-
ficzneautorpodzieliłnadramatyiepopeje.Jakoprzykładpierwszegogatunku
przeanalizowałPiotraI,awprzypadkueposu-BohdanaChmielnickiego.
OpróczksiążkiJurieniewaważnymopracowaniemtematukinahistorycz-
negojestpracaRadzieckifilmhistorycznyihistoryczno-rewolucyjny(Советский
69
S.Kracauer,OdCaligariegodoHitlera.Zpsychologiifilmuniemieckiego,tłum.E.Skrzywa-
nowa,W
.Wertenstein,Warszawa1958(wyd.2,Gdańsk2009).
70
Z.Kałużyński,Demonmilionowy.Mity,obsesje,wizjedlamas,Warszawa1978.
71
Zob.wdalszejczęściopracowania.
72
M.Białous,Społecznakonstrukcjafilmówhistorycznych,Gdańsk2017.
73
Р.Юренев,Советскийбиографическийфильм.
74
Wystarczyporównać,jakważnydlapolskiegofilmoznawstwajestszkicBolesławaMichałka
z1974r.Biografistykafilmowa-dziś(nKino”1974,nr9).Uchodzionzaprekursorskidlatematu
biografistykiwpolskimfilmoznawstwie.Starszao25latksiążkaJurieniewa(trudnodostępnarów-
nieżnaWschodziezpowodunakładu3000egzemplarzy)niemapolskiegoprzekładu.
