Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
CzęśćI.SZKICE
że,popierwszeniebyłytokrajowewydawnictwa,apodrugie,wtym
pierwszymokresieniemażadnychśladówobecnościaniodbiorutych
tytułówwnaszymobiegu.Sameichpublikacjeniemająwięcdlaopisu
powojniajakiegośzasadniczegoznaczenia,ajużnapewnoniedlaopi-
sutużpowojennegożycialiterackiegowPolsce.Znamienne,żedopiero
wlipcu1947r.pisałKazimierzWykawjednymzlistówdoCzesława
Miłosza:
Wsierpniubędziesięmusiałocośnapisaćotychniepotrzebnieprzeczytanychdzieł-
kach.Jednotylkozalecamciszczerze:SrebrneorłyParnickiego.Wedługmnienajlep-
szapowojennaksiążkapolska.ParnickiprzebywawMeksyku,bliżejtamzWaszyng-
tonuaniżelizKrakowa,więcmożełatwiejotrzymasztępowieśćaniżelitutaj,gdzie
przeszłoroknaniączekałem16.
PodobniezresztąrzeczwyglądazBitwąoMonteCassinoMelchioraWań-
kowiczaczyksiążkąAleksandraJanty-PołczyńskiegoKłamałem,abyżyć,
którezkoleiuCzaplińskiegopojawiająsięwzestawieniuwydawnictw
z1945r.(chociażoautorzeDziejówrodzinyKorzeniewskichcokolwiek
mówiononałamachnaszejtużpowojennejprasy).
Wtymkontekścieniemateżistotnegoznaczeniafakt-odnotowy-
wanyprzezbadacza-żewracającepowojniedoswejdziałalnościfirmy
wydawnicze,głównieprywatne,osiągałyjużwroku1945imponujące
skądinądwyniki,skorooweliczby,jakisameksiążkowetytuły,nijaknie
oddawałystanuprodukcjinajnowszejliteratury,nieprzekładałysięteż
zanadtonaliterackiedoświadczeniasamychuczestnikówżycialitera-
ckiego.JakprzykładowopodajeCzapliński,przedsiębiorstwowydawnicze
GebethneriWolfopublikowałow1945r.ponadtysiąctytułów(sic!)17,ale
wcałymtymrokuaniuOdrodzenie”,aniuKuźnica”,niezająknęłysięnawet
słowemnatematjakiejkolwiekliterackiejpublikacjitejoficyny(zarówno
napoziomiezwykłejinformacjiwydawniczej,jakitymbardziejomówie-
nia).uKuźnica”zato,pióremJanaKotta,chętnieprzystąpiładoatakuna
właścicielafirmy,wiadomowszak,żedysponującjeszczewtymmomen-
cienp.prawamidowydawaniaBolesławaPrusa-dominowałnarynku
wydawcówklasyki18.Itobyłazasadniczadziałalnośćtakichoficyn(jeśli
chodzioliteraturępiękną);dotegodochodziłyjeszczelicznewtymczasie
wydawnictwaliteraturydladzieciimłodzieży,boteżcieszyłysiędużym
zainteresowaniem.Byłytojednaknajczęściejrozmaitereedycjeprzedwo-
jennych(albonawetwcześniejszych)wydawnictw,onewkażdymrazie
16
C.Miłosz,Zarazpowojnie.Korespondencjazpisarzami1945-1950,Kraków1998,s.105.
17
P.Czapliński,dz.cyt.,s.9,przypis1.
18
Zob.J.Kott[jk],CzyukażąsiępowieściPrusa?,uKuźnica”1945,nr9,s.8.
