Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Powojnie.Glosawsprawieupoczątku”
15
2.Jeślizaupoczątki”literackiegopowojniauznaćbywystąpienianała-
machprasyukazującejsięnaterenachjużwyzwolonych,tonaprzykładowej
liściepierwszychpowojennychtekstówliterackichnależałobyumieścićta-
kietytuływierszyjak:GwiazdynadWarszawąLeonaPasternaka,Dzieńwol-
nościwLublinieJanaHuszczyczyModlitwęJulianaTuwima-botewłaśnie
opublikowanowpierwszychdniachsierpnia1944r.Wtymsamymmiesią-
cunałamachdwóchnajważniejszychgazetcodziennych-uGazetyLubel-
skiej”iuRzeczpospolitej”-publikowanojeszczem.in.pojedynczeutwory
ZofiiMeisnerówny,ZofiiBystrzyckiej,ElżbietySzemplińskiej,kolejnewier-
szePasternakaczyHuszczy.Wiadomojednak,żeżadneznich(mimona-
wetzaświadczanejdośćpowszechnejznajomościModlitwy)nieodegrało
wówczasszczególnejroliwoznaczaniuupoczątków”literackiegopowojnia.
Takiejrolinieodegrałyteżpojedynczepublikacjezpierwszychnu-
merówuOdrodzenia”(z1944r.),choćbyłytoutworyniekiedypowtarza-
newróżnychtytułachprasowych(awięcrazjeszczeModlitwaTuwima-
publikowananajczęściej,wybranewierszePrzybosia,JastrunaczyWażyka
iPutramenta).Mimowydawniczegozainteresowaniachoćbyfragmen-
tamiKwiatówpolskich(boprzecieżconajmniejkilkaichczęścikrążyło
poświeciewrozmaitychodpisachiwydaniach)-takżepoematTuwima
nieodegrałwtymwzględziewkrajupodobnejroli(zresztą,jakisamau-
tor)13.Jedyniewięcutworywspominanychwyżej-Przybosia,Putramenta,
JastrunaiWażyka-złożonewczteryarkuszepoetyckie,ogłoszonepod
koniec1944r.,przyniosływyrazypierwszychpoważniejszychreakcjikry-
tycznych(napoczątku1945r.iwpóźniejszychmiesiącach).Zasadniczo
byłytojednakreakcjenaupamiętnikipoetyckieokrutnychlat”.uTomiki
formązewnętrznąujednostajnione,jakżołnierzewmundurach,zawierają
utworypowstałewczasiewojny:tematyczniezwiązanesązwojnąiprze-
życiamiostatnich5-ciulat”14.
Jeszczeinaczejrzeczysięmiaływprzypadkutytułówksiążkowych.
Sporządzającorientacyjnezestawieniepierwszychtużpowojennychksią-
żekliterackich,P.Czaplińskiwymieniam.in.tytułyTeodoraParnickiego
(Srebrneorły)iJózefaCzapskiego(Wspomnieniastarobielskie)-jakopubli-
kacjeuznaczącychtekstówliterackich”z1944r.15Problemjednakwtym,
najbliższe.Ijesttym,jakieprzyjmujęwopisiepowojnia.Natematperiodyzacjisamegożycia
literackiegozob.M.Stępień,ŻycieliterackiewPolscewlatach1944-1969,Kraków1970.
13
Wystarczyprzypomnieć,jakswójstosunekdoSkamandrytów,wtymdoTuwima,wyrażali
umłodzi”,np.TadeuszRóżewiczwpamflecieElegianapowrótumarłychpoetów(uPokolenie”
1946,nr1).
14
Pierwszeksiążki,uRzeczpospolita”1944,nr120,s.4.
15
P.Czapliński,dz.cyt.,s.9.
