Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Poststalinizm.Ideologiaiutopiaepoki
Tępoststalinowskątransformacjębadam,przyglądającsię
krajomHtrójkątapółnocnego”,czyliNRD,Czechosłowacji
iPRL33.Zajmowałyonekluczowąpozycjęwradzieckiejpolity-
cedominacji,pełniącfunkcjęprzedmurzazwróconegoprzeciw-
koimperialistycznemuwrogowi.Zarazemkażdeznichprzecho-
dziłodestalinizacjęnawłasnysposób,wynikającyzodmiennych
narodowychuwarunkowańitradycji.Teodrębnościsąistotne
dlatego,żepoststaliniści,szukającdlasiebieHautentycznejpar-
tii”,sięgaliprzedewszystkimdohistoriinarodowej.Naprzykład
czechosłowaccykomuniściodwoływalisiędotradycyjnegoobra-
zuHdemokratycznychtradycji”ruchukomunistycznego,kładąc
szczególnynacisknaprzedstalinowskiokresbudowydemokracji
ludowejwlatach1945–1948,atakżenademokratycznąCzecho-
słowacjęokresumiędzywojennego.ZarazempodjęcieHauten-
tycznej”pracynadhistoriąpartyjną(byłtotrudnyproces,który
ČestmirCisař,komunista-reformator,określiłmianemHżmud-
nejodwilży”34)nastąpiłowwarunkachsilnegozwiązkuzestali-
nizmem,obecnegoconajmniejdopoczątkulatsześćdziesiątych
XXw.Ostatecznymzakończeniemdługiegoepilogustalinizmu
byłodopierowysadzeniepraskiegopomnikaStalinawlisto-
padzie1962r.Zarazemtowłaśniedziękidużemuopóźnieniu
wprocesiedestalinizacjiKPCzbyłatąpartiąblokuwschodnie-
go,któralatachsześćdziesiątychXXw.miałanajbardziejzróż-
nicowanąreprezentacjęhistoryczną.
WPolscesytuacjapo1956r.byłatrudniejszazpowoduburz-
liwychlosówtutejszegoruchukomunistycznego.Newralgicznym
punktembyłahistoriaKomunistycznejPartiiPolski.Wokresie
międzywojennymwstrząsałyniąwalkifrakcyjnemiędzyumiar-
kowanąwiększościąasekciarskąmniejszością,aostatecznie
zostaław1938r.rozwiązanaprzezStalina.Polskimkomuni-
stompo1956r.większątrudnośćsprawiałopodjęciedecyzji,
którątradycjęnależypielęgnowaćjakoHautentyczną”,pewne
byłojedynieto,żetrzebajejszukaćgdzieśwprzeszłości.Zara-
zemdramatycznyprzebiegroku1956wPolsceorazpodejmo-
wanietrudnychtematówznajnowszejhistoriinawetwdebatach
33B.Ihme-Tuchel,Das„nördlicheDreieck“.DieBeziehungenzwischender
DDR,derTschechoslowakeiundPolenindenJahren1954bis1962,Köln1994.
34Č.Cisař,Paměti,Praha2005,s.403n.
30
