Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Postępowaniewsprawachozabezpieczeniespadku
Wydajesię,żewspółcześnieokreśleniecelupostępowaniacywilnegowymaga
uwzględnieniaprzepisówrangikonstytucyjnej,azwłaszczakonstytucyjnegoprawado
sąduprzewidzianegowart.45KonstytucjiRP.JakwskazujeP.Pogonowski,postępo-
waniecywilne,wramachktóregozałatwianesąsprawycywilneiinne,stanowipodsta-
woweinstrumentariumzapewnieniaochronyprawjednostki13.Ochronaprawjednostki
jestzatemogólnymcelempostępowaniacywilnego.Bezznaczeniajestto,czyochrona
tajestcelempostępowaniawsprawachwymagającychwymierzeniasprawiedliwości,
czywinnychsprawachnależącychdozakresuochronyprawnej14.
Wyróżnieniecelówszczegółowychposzczególnychrodzajówpostępowańjestnato-
miastuzależnioneodstopniaszczegółowościkryteriumdywersyfikacjitychrodzajów.
Zależyonozatemodtego,czykryteriumtobędziemiałocharakterogólny(np.podział
napostępowanierozpoznawcze,zabezpieczająceiegzekucyjne),czybardziejszczegó-
łowy.Potrzebastosowaniaszczegółowychkryteriówpojawiasięzwłaszczanagruncie
postępowanianieprocesowego,gdyżwsprawachtychniezawszecelempostępowania
jestunormowaniestosunkuprawnegoprzezwydaniedlaniegokonkretnejnormypraw-
nej.Wniektórychsprawachcelemjestochronaprawlubinteresówmajątkowych
(np.wsprawachdotyczącychzarządurzecząwspólną,majątkiemmałoletniegoalboza-
rząduspadkiemnieobjętym)alboochronaprawlubinteresówszerszejgrupypodmiotów
uczestniczącychwobrocieprawnym(np.wsprawachwieczystoksięgowychalborejes-
trowych).Należyprzytymdodać,żecelempostępowanianieprocesowegowniektórych
sprawachmożebyćtakżeurzeczywistnienienormykonkretnej(zawartejworzeczeniu)
przezwprowadzeniejejwmiejsceistniejącegostanufaktycznego.Wramachpostępo-
wanianieprocesowegomożesiębowiemodbywaćwykonanieniektórychorzeczeń15.
Wynikastąd,żepostępowanienieprocesowe(mimożestanowitrybpostępowaniaroz-
poznawczego)możezmierzaćdorealizacjiinnychcelówniżpostępowanieprocesowe.
Określeniecelupostępowaniawsprawieozabezpieczeniespadkuwymagaodwoła-
niasiędotzw.przedmiotowejpodstawyzabezpieczeniaspadkuwyartykułowanej
wart.634k.p.c.16Przepistenprzewiduje,żespadekzabezpieczasię,gdyzostanieupraw-
dopodobnione,żezjakiejkolwiekprzyczynymożedojśćdonaruszeniarzeczylubpraw
istniećwielośćfunkcjiwłaściwychdlaposzczególnychrodzajówpostępowania.Chodzizatemoustaleniewdrodze
orzeczeniasądowego,jakanormaprawnapowinnabyćwdanymprzypadkuzastosowana,jakrównieżwjakisposób
mabyćprzeprowadzonejejurzeczywistnieniezapomocąpowołanychdotegoorganówpaństwowych.Niezależnie
odtegowyróżniateżpostępowaniezabezpieczające,któregozadaniemjestzabezpieczenieceluprocesucywilnego
(W.Siedlecki(wo)J.Jodłowski,W.Siedlecki,Postępowaniecywilne.Częśćogólna,Warszawa1958,s.9;por.teżoidem,
Przedmiotpostępowaniacywilnego(wo)J.Jodłowski(red.),Wstępdosystemu...,s.217in.).
13P.Pogonowski,Realizacjaprawadosąduwpostępowaniucywilnym,Warszawa2005,s.17.
14Rozróżnienietychdwóchaspektówdziałalnościsądówprzewidzianowprzepisachart.1§2i3ustawyzdnia
27lipca2001r.–Prawooustrojusądówpowszechnych(tekstjedn.oDz.U.z2015r.poz.133zpóźn.zm.).Wynikaznich,
żesądypowszechnesprawująwymiarsprawiedliwości(wzakresienienależącymdosądówadministracyjnych,sądów
wojskowychorazSąduNajwyższego)orazinnezadaniazzakresuochronyprawnej,powierzonewdrodzeustaw.
Należyjednakzastrzec,żesądypowszechneniesąjedynymiorganami,któremogąwykonywaćwspomnianezadania.
Mogąbyćonebowiemwykonywanetakże,choćzazwyczajwograniczonymzakresie,przezreferendarzysądowych,
sądypolubowne(arbitrażowe),komornikówsądowych,notariuszyorazkuratorówsądowych.Zprzepisuart.2§3
k.p.c.wynikawprost,żeniesąrozpoznawanewpostępowaniusądowymsprawycywilne,jeżeliprzepisyszczególne
przekazująjedowłaściwościinnychorganów(np.sprawypowierzonewojewódzkimzespołomdospraworzekania
ozdarzeniachmedycznychalbowójtowi,burmistrzowilubprezydentowimiasta).
15Por.np.art.5986–59821k.p.c.
16DostrzegatorównieżJ.Jagiełastwierdzając,żetowłaśnietenprzepisokreślacelpostępowaniawsprawie
ozabezpieczeniespadku(Tymczasowaochrona...,s.225).
18
