Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI.Postępowaniewsprawachozabezpieczeniespadku
pośrednioroszczeniazwiązanezespadkobraniem(przysługującenp.wierzycielowi,
uprawnionemudozachowku).
Możliwyjestteżtakistanfaktyczny,wktórymwstosunkudotegosamegoprzedmiotu
(rzeczylubprawa)najpierwzastosowanozabezpieczenieroszczenia,anastępniepojawia
siężądaniezabezpieczeniaspadku.Należysięzgodzićzpoglądem,żezastosowanyspo-
sóbzabezpieczeniaroszczeniaeliminujeniebezpieczeństwonaruszeniarzeczylubpra-
wa,copowoduje,żeniezachodziprzewidzianawart.634k.p.c.przedmiotowapodstawa
zabezpieczeniaspadku57.Wniektórychprzypadkachzasadatamożejednakdoznawać
wyjątków58.
Odnoszącsięnatomiastdokwestiiżądaniazabezpieczeniawpostępowaniuozabez-
pieczeniespadku(czylizabezpieczeniaroszczeniaozabezpieczeniespadku),należy
uznaćtakiezabezpieczeniezadopuszczalne.Żadenprzepisniewyłączazabezpieczenia
roszczeniawomawianychsprawach,azprzepisuart.730§1k.p.c.wynika,żewkażdej
sprawiecywilnejpodlegającejrozpoznaniuprzezsądalbosądpolubownymożnażądać
udzieleniazabezpieczenia.Jeżeliuprawnionyuprawdopodobniroszczenieozabezpie-
czeniespadkuorazinteresprawnywudzieleniuzabezpieczenia,tosądmożeudzielić
zabezpieczeniaprzywykorzystaniusposobówzabezpieczenia,októrychmowawart.755
§1k.p.c.,gdyżroszczenieozabezpieczeniespadkuniemacharakterupieniężnego.Wra-
machtakiegozabezpieczenianiemożnajednakzabezpieczaćroszczenia,którejestźród-
łemlegitymacjidozłożeniawnioskuozabezpieczeniespadku59.Zabezpieczenierosz-
czeniaozabezpieczeniespadkumożenastąpićnawniosekuprawnionego.Jednakże
wsprawach,wktórychzabezpieczeniespadkujestdokonywanezurzędu,sądmoże
takżeudzielićzabezpieczeniaroszczeniazurzędu(art.732k.p.c.).
Wliteraturzeprzyjmujesię,żespisinwentarzapełnirolępodobnądozabezpieczenia
spadkuzwłaszczawtychprzypadkach,wktórychwramachzabezpieczeniaspadku
dochodzidosporządzeniaspisumajątkuruchomegoioddaniagopoddozór60.Należy
jednakstwierdzić,żesporządzeniespisuinwentarzaniesłużyusunięciuzagrożeniana-
ruszeniemrzeczyiprawmajątkowychpozostałychpospadkodawcy61.K.Korzanwska-
zujewprawdzie,żespisinwentarzaspełniapewnefunkcjezabezpieczeniaspadku,ale
57Ibidem,s.11.Wkonsekwencjiwniosekozabezpieczeniespadkupodlegaoddaleniu,awraziewszczęcia
postępowaniazurzędusądpowinienstwierdzićbrakpodstawdozabezpieczeniaspadku.
58Przykładowopomimozabezpieczeniaroszczeniajednegowierzycielaprzezustanowieniehipotekiprzymuso-
wej,spadkobiercapodejmujeczynnościzmierzającedoobniżeniawartościnieruchomości(np.dewastujeją)wcelu
uniemożliwieniazaspokojeniainnegowierzyciela.Możeteżnastąpićzabezpieczeniespadkuzurzędu,gdyspełnione
sąwarunkizart.636§3k.p.c.idoszłodoomyłkowegozajęciaruchomości(któraznajdowałasięwewładaniu
spadkodawcy)wramachwykonaniapostanowieniaozabezpieczeniuroszczeniawydanegoprzeciwkoosobietrzeciej.
59J.Gudowskipodkreśla,żezabezpieczeniespadkunależyodróżniaćodzabezpieczeniaroszczeńspadkowych,
dochodzonychwkonkretnychsprawach(np.ozachowek,ozapłatędługuspadkowego,owykonaniezapisu).Ich
zabezpieczenienastępujenapodstawieart.730in.k.p.c.(J.Gudowski(wo)T.Ereciński(red.),Kodekspostępowania
cywilnego.Komentarz,t.III,Warszawa2012,s.444).Wtymtrybiewnioskodawca,będącyuprawnionymdozachowku,
niemożezatemskutecznieżądaćzabezpieczeniaroszczeniaozachowek,awierzycielspadkodawcyniemożeuzyskać
zabezpieczeniaroszczeniaospełnienieświadczenia.Wpostępowaniuzabezpieczającymmożnabowiemzabezpieczyć
roszczenie,którestanowitzw.przedmiotpostępowaniagłównego.Womawianychsprawachprzedmiotemtymjest
roszczenieozabezpieczeniespadku.
60J.Jagieła,Tymczasowaochrona...,s.186;A.Stempniak,Spisinwentarza...,cz.I,s.252.
61Zazwyczajniejestteżmożliweosiągnięcietegoceluwraziezastosowaniaśrodkazabezpieczeniapolegającego
wyłącznienasporządzeniuspisumajątku.Spistakipozwalajedynienaustalenierodzajuiinnychcechidentyfikujących
składnikimajątkowepodlegającezabezpieczeniu.Nieuchylanatomiastprzyczynygrożącegonaruszeniaaninie
zapobiegatemunaruszeniu,cooznacza,żeniepozwalanaosiągnięcieceluzabezpieczeniaspadku.
26
