Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozdziałI
MODELESĄDOWEJKONTROLIADMINISTRACJI
Tworzenieiokreślanieregułfunkcjonowaniaadministracjipaństwowejwiązało
sięiwiążezpotrzebąustaleniazasadniczejkwestii:czymabyćkontrolowana,aje-
ślitak-toprzezkogoiwedługjakichkryteriów?Przyjęciejakiegokolwiekmodelu
kontroliwymagajednakprzyjęciazałożenia,żebędzieonamiałacharakterrealny
iobiektywny.Tymsamymniemożnamówićonadministracjipodlegającejkontroli”
wsytuacji,kiedyjejwykonywaniepowierzasiępodmiotowizależnemuwpełnym
zakresieodtejadministracji.
Pierwszesystemytworzonewnowożytnościbazowałynaformuleadministra-
cjiniekontrolowanejalbopoddanejwyłączniekontroliwewnętrznej.Wybór
modelupowiązanybyłzezjawiskiemcentralizacjiikoncentracjiwładzy.Imzjawiska
tewystępowałyzwiększymnatężeniem,tymzakreskontrolibyłmniejszy.Admini-
stracjazaśstawałasięcorazbardziejnupaństwowiona”.OdXIXwieku,wrazzosła-
bieniemtychtendencjiiwzmożeniemdemokratyzacjiżyciapublicznegoibudową
społeczeństwaobywatelskiego,zakreskontroliulegałzwiększeniu.Wrazztymi
zmianamipostępowałprocesdecentralizacjiidekoncentracji,cozkoleiprzekładało
sięnazainicjowanieprocesunupublicznienia”administracji,rozumianegojakousta-
nowieniemożliwościkształtowaniajejskładuosobowegoprzezobywateli.Równo-
cześniewprowadzanomechanizmyweryfikacjidziałalnościadministracjiwoparciu
okryteriumlegalności,szczególniewsytuacjachwkraczaniawsferęprawiobowiąz-
kówpodmiotówspozaadministracji.Wiązałosiętozzałożeniem,żekażdyprzejaw
stosowaniawładzywzględemjednostekwymagaustanowieniaprawnychgwarancji
zabezpieczającychprzednadużywaniemjejwobecnich.Stanowiłotowyrazustale-
niaprzeciwwagidlazjawisknadużywaniaprzezniąwładztwaiarbitralności.Druga
istotnazmianadotyczyłastrukturyadministracji,dlaktórejwrazznowożytnymi
zmianamizaczętoprzyjmowaćstrukturędualną.Prowadziłotodoprzemianowania
administracjipaństwowejwadministracjępubliczną,któraskładasięzadministracji
rządowejiadministracjisamorządowej(terytorialnej).Zistotyswejtapierwszadys-
ponujeznaczniesilniejsząpozycją,którawynikanietylkozprzypisanegoustawami
KamilKlonowski
1
2