Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
IwonaŁyko*
Meandrypolsko-czeskiejwspółpracyfilmowej
wdwudziestoleciumiędzywojennym
Zastanawiającsięnadpolsko-czeskąwspółpracąwobrębiekinema-
tografiiprzedwybuchemIIwojnyświatowej,najczęściejodwołujemysię
dokomediiDwanaściekrzeseł(Dvanńctkłesel,1933,reż.MartinFrič,Michał
Waszyński).Ówfilmzapisałsięwhistoriinietylkojakopierwszapolsko-
-czeskakoprodukcja,lecztakżejakoobrazpojedynkuaktorskiegoAdolfa
DymszyiVlastyBuriana.Czyjednaknatymjednymdzielezamykasię
historiapolsko-czeskichrelacjifilmowychwokresiemiędzywojnia?Fil-
moznawcyzazwyczajpomijajątozagadnienie,koncentrującsięnanaro-
dowymaspekciemłodychkinematografii.
Jednocześnietrudnojestzakładaćszerokąpolsko-czeskąwspółpracę
wokresiemiędzywojennymwiedząc,żedrogadozbliżeniasiękrajówpo
odzyskaniuniepodległościbyłazawiła.Przypomnijmy,żespórgraniczny
powstałyponiezrealizowanychplanachTomáśaGarrigue’aMasarykado-
tyczącychstworzeniauniiczechosłowacko-polskiej(1917),dotyczyłziem
ŚląskaCieszyńskiegoirozegrałsięwkilkuetapach.Wrezultacieetnicznego
podziaługranicCzechosłowacjawypowiedziałaPolscesiedmiodniową
wojnę,którazakończyłasięw1920rokunowympodziałem.Polska,osła-
bionakonfliktemzbrojnymzbolszewikami,uznaładecyzjęRadyAmbasa-
dorówpodwarunkiemprzepuszczeniaprzezCzechosłowacjęalianckich
transportówzbroniądlaWojskaPolskiego.Jednakwładzepołudniowego
sąsiadaniespełniłyżądania.PodczasgdyPolacyaspirowalidoprzynajmniej
częściowegoprzywróceniaobszaruprzedrozbiorowejRzeczpospolitej,rząd
RepublikiCzechosłowackiej(ČSR)popierałdążeniapolitykówrosyjskich
zfrakcjiBiałychdoprzyłączeniaGalicjiWschodniejwobrębprzyszłejdemo-
kratycznejifederalnejRosji.Politycyczechosłowaccyzakładali,żegranica
zewschodniąpotęgąpomożeimwzdobyciupozycjilideraEuropyŚrodko-
wo-Wschodniejizapewnigwarancjęintegralnościterytorialnej.
PoprawarelacjinastąpiławzwiązkuzpoparciemrząduwPradzedla
polskichpostulatównaGórnymŚląskuw1921rokuorazzzawarciem
*Národnifilmovyarchiv,Praga.
11
