Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Strukturaspołecznaemigracjiwojennej
31
walczącejnafronciezachodnimorazkilkadziesiąttysięcycywilów.Były
toprzeważnieofiarydeportacjiiwywózekdoZwiązkuSowieckiego
iNiemiec,więźniowieobozówkoncentracyjnych,jeńcy,robotnicyprzy-
musowi.Tawojennaemigracja,porazpierwszynatakwielkąskalę,
byłaemigracjągłówniewojskową,wmniejszymstopniucywilną7.
Polskaemigracjawojennacharakteryzowałasiępełnymprzekrojem
strukturyspołecznej–odinteligencji,przedstawicieliwolnychzawo-
dów,kupców,rzemieślników,porobotnikówichłopów.Emigrantami
byliludzieróżnychstanówistopniwojskowych:odgenerałówpopro-
stychstrzelców.Przeważaliludziemłodzi.Wwiększościbyłytoosoby
wwieku30–40lat–około35%,20–30lat–35%imłodsze–15%8.
LudnośćpolskabyłarozsianapoWielkiejBrytanii.Wielużołnierzy
polskichsprowadziłoswoichbliskich,innizałożylirodzinywAnglii.
Osiedlalisiętam,gdziebyłymiejscapracy.Większośćzmuszonabyła
podjąćpracęfizyczną.Pracowaliwcegielniach,fabrykach,wprzemyśle
tekstylnym.Wtejgrupieznalazłysięteżosobywysokowykwalifiko-
wane,którezpowodunieznajomościjęzykaniemogływykonywaćwy-
uczonegozawodu.Przykłademmożebyćm.in.gen.StanisławMaczek,
któryprzezpewienczasbyłbarmanem.Fizyczniepracowaliteżgene-
rałowieTadeuszBór-Komorowski,KazimierzFabrycyczyStefanDąb-
-Biernacki.WLondynieistniałatzw.„srebrnabrygada”,grupawyż-
szychoficerówzajmującasięczyszczeniemsreberwhotelach9.
Wpoczątkowymokresiemieszkaliwobozachwojskowych,rozlo-
kowanibylipowszechniewbarakachzblachywtzw.„beczkachśmie-
chu”10.Panującetamniemalże„spartańskie”warunkitakwspominał
EdwardDługoszewski:
Beczkiśmiechu,jakjenazywaliśmy–zcienkiej,pordzewiałejblachyfalistej,
bezżadnejizolacjiwewnątrz,ponadejściumrozówdałysięnamdobrzewe
znaki.JedynymogrzewaniembyłyokrągłepiecykijakzWildWestu,opalane
7
Tenże,SzkolnictwopolonijnewWielkiejBrytaniipoIIwojnieświatowej,[w:]
SzkolnictwopolonijnewXXwieku.Studiairozprawy,red.A.Koprukowniak,
WydawnictwoUniwersytetuMariiCurie-Skłodowskiej,Lublin1986,s.66.
8
T.Kondracki,HistoriaStowarzyszeniaPolskichKombatantówwWielkiejBrytanii,
ZarządGłównySPKwWielkiejBrytanii,Londyn1996,s.9.
9
R.Habielski,PolskiLondyn,WydawnictwoDolnośląskie,Wrocław2000,s.55–56.
10A.Podhorodecka,Wsłużbieoświacie.50latPolskiejMacierzySzkolnej1953–2003,
PolskaMacierzSzkolna,Londyn2003,s.23–24.
