Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
Zarysproblematykibadawczej
spokajajągłód38.Sytuacjakarmieniarealizujewięcdwiepodstawowepo‑
trzebywpisanewludzkąnaturę:biologicznąpotrzebępokarmowąorazpsy‑
chologicznąrelacjęzdrugimczłowiekiem.Wtokuewolucjiwykształciłsię
określonymodelstrukturyspołecznej,wktórymmężczyźniodpowiadaliza
zdobywaniepożywienia(mięsa),natomiastkobietyzbierałyroślinyjadalne,
bynastępniewykonywaćgłówneswezadanie,amianowicieprzygotowywa‑
nieposiłkówdlaczłonkówwspólnotyrodzinnej39.Wtenotosposóbustalasię
trójczłonowarelacjawyrażonawprzywołanymmodeluArystotelesa,którą
gramatykalizujejęzyk:Xkarmi/poiY-a[Z-em].Natympodłożunajprawdo‑
podobniejwykształciłysięwjęzykustrukturyzwiązanezetykietąigościn‑
nością(por.gościć,częstować/угощать,потчевать,zapraszać/приглашать
itp.).Gestygościnnościpolegającenadzieleniusiężywnościąsąznanenie‑
malwewszystkichkulturach.Jedzenieipiciezbliźnimiwyrażajągłęboki
senswspólnotowy40.Wtradycjichrześcijańskiejistniejespecjalnykodeksre‑
gulującyrelacjemiędzyludzkie,zgodniezktórymgłodnychnależynakarmić,
aspragnionychnapoić(uczynkimiłosierdziawzględemciała)41.
Jeśćmożnazatempoczęścidlanapełnieniażołądka,apoczęścidlazaspo‑
kojeniainnychpotrzeb42.Czynnościjedzeniaipiciamogąbyćukierunkowane
nietylkonazaspokojeniepodstawowychpotrzebfizjologicznych(eliminacja
uczuciagłoduipragnienia),lecztakżetychwtórnych,doktórychprzyjdzie
namzaliczyćszerokorozumianejedzenieipiciedlaprzyjemności,nfolgowa‑
nieapetytom”,atakżekulturowoutrwaloneceremoniałyzwiązanezomawia‑
nąsferążycia43.ErichFrommwstudiumpt.Osztuceistnieniawskazuje,że
konsumowaniejestpokrewnymmodusemposiadania.nJeżelijem,ponieważ
ojedzeniedopominasięmojeciałolubdlatego,żejedzeniemismakuje,moje
jedzeniemacharakterfunkcjonalnyiracjonalny,służyonobowiemzdrowemu
funkcjonowaniucałegomegoorganizmuorazrozwijaniumojegosmaku.Ale
38Zob.JęzykoznawstwoBronisławaMalinowskiego.T.2:Problemznaczeniawjęzykach
pierwotnych.Red.K.Pisarkowa.Kraków2000,s.40.
39Ujawniasiętutajzasadapodziałupracywedługpłci.Codziennaaktywnośćmężczyzn
ikobietmanaceluzdobycieżywności,którąsięnastępniewspólniezjada.Znanąwprzy‑
rodzieformązdobywaniapożywieniajestrównieżpasożytnictwo,czyliodżywianiesiępo‑
karmemlubtkankążywiciela,któryponosistraty.Wrelacjachspołecznychpasożytnictwo
oznaczażyciecudzymkosztem(byciedarmozjadem),tzn.korzystaniezowocówpracyin‑
nych.Samsposóbjedzenianierzadkoprzekładasiętakżenastosunekdopracy,coutrwaliły
liczneprzysłowia.Zob.podrozdziałpt.Czasownikijedzeniawmodelusemantykikulturowej.
40Zob.A.Donghi:Jedzenieipicie.W:Idem:Gestyisłowa.Wprowadzeniedojęzyka
symbolicznego.Przeł.A.Hajduk.Kraków1999,s.75.
41Zob.KatechizmKościołaKatolickiego.Poznań2012,s.561.
42Zob.A.Maslow:Motywacjaiosobowośćł,s.80.
43Opróczprzyjemnoścismakowychpłynącychzkonsumpcji(dogadzaniepodniebieniu)
ważnąrolęodgrywarównieżaspektludyczno-towarzyski.Odzwierciedlajątowyrazy,wktó‑
rychznaczeniuczynnościomjedzeniai/lubpiciatowarzyszyzabawawspółbiesiadników,por.
bankietować,bibować/пировать,кутитьitp.
