Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
RozdziałI.GenezainarodzinyagencjiprasowychwPolsce
utworzonowKrakowie.ZkoleiBiuroWolffamiałoswojąfilięwWarszawiedo-
pieroodpoczątków1916r.Zarównowźródłach,jakiwliteraturzeprzedmiotu
brakdanychdotyczącychdatyzałożenianatereniezaborurosyjskiegofiliiSankt-
-PetersburskiejAgencjiTelegraficznej2.WrzeczywistościDzarównojednakpo-
wstałew1881r.WiedeńskieBiuroKorespondencyjne,jakiPetersburskaAgencja
Telegraficznapozornietylkobyłysamodzielnymiagencjami;wgruncierzeczybyły
onefiliamiBiuraWolffa,gdyżleżącnatereniewpływówWolffa,podwzględem
informacyjnymcałkowiciebyłyodeńuzależnione”3-
Przedrokiem1918szeregistotnychinicjatywwzakresietworzeniaagencji
prasowychpodjętopozagranicamikraju.Zaprekursorapolskiegodziennikarstwa
agencyjnegonaemigracjimożnauznać,związanegozHotelemLambert,księcia
WładysławaCzartoryskiego(1826–1894),któryw1863r.jakoagentwarszaw-
skiegoRząduNarodowegozałożyłwParyżuagencjęprasowąpodnazwąCorre-
spondancedel’Est,mającąnaceludostarczanieredakcjompismzachodnioeu-
ropejskichserwisuinformacyjno-publicystycznegoosprawachpolskich.Wlatach
1868–1870wParyżuwydawanybyłbiuletynagencyjnyDLaCorrespondancedu
Nord-Est”,stanowiącyorganHoteluLambert.Wydawnictworeprezentowałopo-
litykęproaustriackąiantypanslawistyczną,publikowałokorespondencjeiprzekła-
dyzprasyeuropejskiej4-
InicjatywaCzartoryskiegozczasemznalazłalicznychnaśladowców
.Podkoniec
XIXinapoczątkuXXwiekuwłasnebiuletynyprasowe,przeznaczonepoczątko-
wodlaprasyzagranicznej,anastępniepolskiej,wydawałośrodowiskoemigracji
socjalistycznej.Podobnewysiłkiwlatach90.XIXstuleciapodjęłaLigaNarodo-
wa5.Analogicznądziałalnośćprowadziławlatach1907–1919naterenieEuropy
ZachodniejiStanówZjednoczonychplejadaprzywódcówpolskiegożyciapoli-
tycznego,publicystów,literatóworazdziałaczypolonijnych,powołującdożycia
agencjeprasowenastawionenapropagowaniesprawypolskiejwzagranicznejpra-
sieikręgachdyplomatycznych.Przeważającawiększośćtychinstytucjizwiązana
byłazgalicyjskąRadąNarodową6.Byłytoinicjatywy,którezrodziłysięwokresie
2JaktrafniezauważyłS.Dziki,Dpowstaniekrajowejagencjiprasowejuniemożliwiłm.in.
oczywistybrakinspiracjizestronywładzpaństwowychorazbrakrozwiniętychpolskichdzienni-
kówinformacyjnychznajdującychsiędopierowstadiumrozwoju[...]”.Zob.Encyklopediawiedzy
oprasie,red.J.Maślanka,Wrocław1976,s.18;E.Rudziński,InformacyjneagencjeprasowewPolsce
1926-1939,Warszawa1970,s.44;W
.Grabowski,PolskaAgencjaTelegraficzna1918-1991,Warsza-
wa2005,s.11–13.
3R.Starzyński,Agencjeinformacyjne.Dzieje,stanobecnyiznaczenieprasowychagencjitelegra-
ficznych1835-1935,Warszawa1935,s.11.
4Encyklopediawiedzyoprasie,dz.cyt.,s.18.
5Por.J.Łojek,J.Myśliński,W
.Władyka,Dziejeprasypolskiej,dz.cyt.,s.80.
6Encyklopediawiedzyoprasie,dz.cyt.,s.18.PowybuchuIwojnyświatowejkonkurencyjne
placówkiinformacyjnetworzonebyłyprzezNaczelnyKomitetNarodowy.Terenemścieraniasię
