Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Podstawyteoretycznekonwergencjirealnej
17
Europejskiejprzedjejostatnimrozszerzeniemwykazywaływdługimokresiewy-
raźnątendencjędowyrównywaniapoziomówdochodunarodowegopercapita.
Modeleneoklasycznezostałyrozwinięteizmodyfikowanewnowszychpodej-
ściachposługującychsiętzw.endogenicznymimodelamiwzrostu.Podstawową
słabościąwszystkichmodelineoklasycznychjestbrakwyjaśnieniazjawiskastałego
wzrostuproduktunazatrudnionego,którejestwyznaczoneprzezzmiennąeg-
zogenicznąniewyjaśnianąwmodelu,czylitempowzrostupostęputechnicznego.
Modeleendogenicznepróbująwyeliminowaćwadęprzezwłączeniedomodelu
postęputechnicznegoipotraktowaniegojakozmiennejobjaśnianej,czylien-
dogenizacjęwyjaśnieniawzrostugospodarczego.Jednocześniemodeleteoferują
opisczynnikówdeterminującychtworzenienowychtechnologii.Bardzoważną
implikacjąwynikającąztychmodelijestodrzuceniezałożeniaopełnejdostępności
technologiidlawszystkichkrajów.Wmodelachtychzmianypoziomutechnologii
zależąodnakładównadziałalnośćbadawczo-rozwojowąnakierowanąnatworzenie
strumienianowychtechnologii.
Wpływintegracjinawzrostikonwergencjęwmodelachendogenicznychpo-
zwalanabardziejdogłębnąanalizętejkwestii.Najważniejsząrolęwtymnurcie
badawczymodegrałypraceP.Romera[1986],R.Lucasa[1988],G.Grossmana
iE.Helpmana[1990,1991],L.Rivera-BatiziP.Romera[1991],dzisiajpowszech-
niecytowanejakonowatorskieujęciewpływuhandluzagranicznegonawzrost
gospodarczy.Pracetezapoczątkowałynowepodejściezarównowsferzeczysto
teoretycznej,jakiwanalizachempirycznych,pozwalającenabardziejdogłębne
przedstawianiewpływuwymianyzagranicznejnawzrostgospodarczy.Głównym
rezultatemzapoczątkowanegotymipracami,adzisiajdominującegonurtubadaw-
czegojestwykazanieznacznegopozytywnegowpływuhandluzagranicznego
i,ogólnie,otwarciazewnętrznegokrajunietylkonapoziomdochodunarodowego
namieszkańca,aleinadługookresowetempojegowzrostu.
Wmodelachtychmożliweróżnekombinacjekształtowaniasięfunkcji
produkcjiwzależnościodwiedzy.Oznaczato,żeśrodkiskierowanedosektora
badawczo-rozwojowegomogąsięcharakteryzowaćrosnącymi,malejącymilub
stałymiprzychodamiwzględemskali.Takżewpływistniejącegostanuwiedzyna
tworzeniejejnowegostrumienianiejestwmodelachokreślonyimożeoddziaływać
proporcjonalniebądźwięcejlubmniejniżproporcjonalnie.Modeletenieza-
kładająwięcmalejącejkrańcowejprodukcyjnościczynnikówprodukcji,aczkolwiek
możeonawynikaćzeszczególnejwartościparametrówmodelu.Wzrostsektora
wiedzymożesięodbywaćwróżnychkrajachwedługodmiennychścieżekwzrostu,
cojestprzyczynąodmiennychstópwzrostuipoziomudochodównazatrudnione-
go.Ztakiegopodejściadomodelowaniawzrostuwynika,żeniemawnichbez-
względnejtendencjidozbieżnościtempawzrostuanitymbardziejpoziomów
produktupercapitamiędzykrajami,azatemróżnicemogąsięutrzymywaćteore-
tyczniewnieskończoność.
Jednakżewpływotwarciazewnętrznegonawzrostgospodarczynabierawtych
modelachszczególnegoznaczenia.Wyjaśnienieewentualnejzbieżnościdochodów