Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
1.Realnainominalnakonwergencja-podstawyteoretyczneiimplikacjepraktyczne
wyznaczoneprzeztempozmiantechnicznych.Wanalizieneoklasycznejkorzyści
osiąganezwymianyzagranicznejwywołująjednorazowyefektpoprawyogólnej
efektywnościczynnikówprodukcjidoczasu,gdywymianaosiągnieoptymalny
poziom,cooczywiściezwiększadochódnarodowynamieszkańca,aleniema
trwałegowpływunatempowzrostu.Tempoprzejścioworośnieinastępniestabi-
lizujesięnapoziomiewyznaczonymprzezstopęegzogenicznieokreślonychzmian
technicznych.Wobectegomiędzynarodowaintegracjagospodarcza,umożliwiająca
większezewnętrzneotwarciekrajówczłonkowskichdziękidodatkowymkorzyściom
zprzepływówhandlowychiczynnikówprodukcji,prowadzidoosiągnięciawyż-
szegopoziomudochodównamieszkańca,cookresowozwiększatempowzrostu,
jednakżetempodługookresowepozostajebezzmian.
Ważnąimplikacjąpodejścianeoklasycznegojesthipotezaowarunkowejkon-
wergencji,tzn.tendencjidoosiąganiawyższegotempawzrostugospodarczego
przezkrajemniejrozwinięte,coimplikujezmniejszanielukidochodowejmiędzy
krajami.Kluczowymwarunkiemwystąpieniatendencjidokonwergencjidochodów
namieszkańcajestprzyjęciezałożeniamalejącejkrańcowejprodukcyjnościczyn-
nikówprodukcji,zczegowynika,żekrajemającenaprzykładmniejszyzasób
kapitałunazatrudnionegoosiągająwyższetempowzrostu,któremalejewrazze
wzrostemtegozasobu.Wrezultaciekrajemniejrozwiniętemająszansęosiągać
szybszetempowzrostugospodarczego.Niemusitojednakoznaczaćpełnejzbież-
nościpoziomówdochodunarodowegowskalimiędzynarodowej.Abytendencja
tawystąpiła,niezbędnejestprzyjęciedodatkowychzałożeń:powszechnadostęp-
nośćtechnologii,zbieżnośćstópakumulacjikapitałurzeczowegoiludzkiegooraz
brakinnych,pozatechnologią,czynnikówróżnicującychtzw.ogólnąefektywność
czynnikówprodukcji.Wpraktyceefektywnośćzależynietylkoodtechnologii,ale
takżeodczynnikówinstytucjonalnych,prawnych,społecznych,politycznychczy
kulturowych.Wgospodarceotwartejdodatkowymczynnikiemwarunkującymkon-
wergencjęstajesięstopieńotwarciazewnętrznego,któreprzynosidodatkowe
korzyścizprowadzeniahandlumiędzynarodowegoiprzepływówkapitałowych.
Jeślizałożeniatespełnione,możliwejestosiągnięcietychsamychpoziomów
produktupercapita.Wprzeciwnymraziekonwergencjarozumianajakoszybsze
tempowzrostugospodarczegokrajówmniejrozwiniętychnieprowadzidozbież-
nościpoziomówproduktupercapita.Krajemającewyższąstopęakumulacjiczyn-
nikówprodukcjiorazwyższąichogólnąefektywnośćosiągnąwyższypoziomdo-
chodównamieszkańca.
Stylizowanedanestatystycznezdająsiępotwierdzaćtezę.Łatwopokazać,
żewewspółczesnejgospodarceświatowejróżnicewpoziomachdochodówna
mieszkańcarosną,mimożekrajemniejrozwinięteosiągająwdługimokresie
wyższetempowzrostugospodarczego.Zdrugiejjednakstronywpewnychgrupach
krajów,zwłaszczawysokorozwiniętych,atakżewczęścikrajówśredniorozwinię-
tych,wktórychwystępujetendencjadospełnianiaomówionychwyżejwarun-
ków,następujepowolnyproceszbieżnościpoziomówdochodównamieszkańca
[np.delaFuente,2002;Siwiński,2005].MiędzyinnymikrajenależącedoUnii