Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Sytuacjataka,którąniecopompatyczniemożnaokreślićjakonczaspytań
fundamentalnych”,skłaniadowyraźniejszegookreślaniapodstawmetodo-
logicznych,najakichmożnadokonaćoglądubadanegoprocesu.Wtejksiążce
chciałbymzaproponowaćpodejścieordoliberalno-instytucjonalne,któregozwo-
lennikiembyłemjużwcześniej,choćzapewniemniejkonsekwentnie.Jestem
przytymświadomy,żefaktycznyprzebiegprocesówtransformacyjnychbył
zdeterminowanyprzezprzyjęciezasadniczoodmiennego,alemieszczącegosię
wgłównymnurcieteoriiekonomicznej,podejścianeoliberalnego.Kwestiaróż-
nicpomiędzytymipodejściami,wobecobfitościliteraturyanalizującejsłabości
podejścianeoliberalnegoicorazwiększejliczbypublikacjiprezentującychza-
łożeniaiwspółczesneodniesieniaordoliberalizmu,niewymagawtymmiejscu
szerszychwyjaśnień.Chciałbymjedyniepodkreślić,żeordoliberalizm,takjak
ineoliberalizm,jestkoncepcją,dlaktórejcentralnąwartościąjestwolnośćjed-
nostki.Dotyczytorównieżwywodzącejsięzordoliberalizmupolitykispo-
łecznejgospodarkirynkowej,którąniesłuszniepróbujesięwiązaćzsocjal-
demokratycznymikoncepcjamintrzeciejdrogi”.Natomiastto,cozasadniczo
odróżniaordoliberalizmodneoliberalizmu,toprzyjęcieładurynkowegojako
podstawysystemugospodarczegowprzeciwieństwiedo–akceptowanegoprzez
neoliberałów–niekontrolowanegożywiołurynkowego.
Położenienaciskunainstytucjonalneaspektyzachodzącychprzemian
ipróbakonkretyzacjiładugospodarczego,wktórymdałobysięzrealizować
celewiązaneztransformacjągospodarczą,pociągazasobąnieuchronnierozu-
mowaniewkategoriachtransformacjisystemowej,wobecktórejtransformacja
gospodarczajesttylkoczęściąskładową.Stądteżczęśćwywodówbędzieod-
nosiłasiędozagadnieńtransformacjiustrojowej(politycznej),rozumianejjako
ntadrugaczęść”przeobrażeńsystemu.
Rozważaniazawartewtymopracowaniusązwiązaneraczejzprzyszłością
transformacjiniżzjejgenezą.Wątkiprzynależnebardziejdohistoriigospodar-
czejniżdoteoriiekonomiibędąpodejmowanetylkowtychprzypadkach,kiedy
mogąobjaśnićstanobecnyitendencjejegodalszychprzeobrażeń.Zresztąpo
ukazaniusięnGospodarkisocjalistycznejwPolsce”M.Bałtowskiego
2zbyt
gruntownesięganiedokorzeniprocesówtransformacyjnychzmuszałobydo
powielaniaznanychjużitrudnychdopodważeniastwierdzeń.
Charakterystycznącechąprezentowanychtuwywodówjestznacznykry-
tycyzmwobecobserwowanegostanurzeczy.Czytelnikłatwomógłbypostawić
zarzutzaburzeniaproporcjiopisuiniedocenieniakorzyści,jakietransformacja
przyniosłapolskiejgospodarce.Nastawienietakiezostałojednakprzyjęteroz-
myślnie.Wychodzączzałożenia,żepełnaiwyczerpującaocenadokonańtrans-
2Por.M.Bałtowski:GospodarkasocjalistycznawPolsce.WydawnictwoNaukowePWN,Warszawa2009.
8
