Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WYBRANeZAGADNIeNIAGeNeTYkIWPOŁOżNICTWIeIGINekOLOGII
18
normospermii[42].Napłodnośćmogąteżwpływać
liniikomórkowejzkariotypem46,XYwystępujelinia
zmianyepigenetycznewkomórkachrozrodczych,tj.
komórkowaznieprawidłowąliczbąlubstrukturąchro-
takiezmiany,któreniezmieniająkodugenetycznego,
mosomówpłci[39,126].Uniepłodnychmężczyzn
alewpływająnaekspresjęgenów[8].
zoligozoospermiąlubnormozoospermiąprzeważają
aberracjeautosomów:3%wprzypadkacholigozoo-
spermiii1,6%wprzypadkachnormozoospermii.Aber-
1.5.3.1
racjamiautosomówwystępującymiuniepłodnych
DIAGNOSTYkAGeNeTYCZNAUNIePŁODNYCHPAR
mężczyznnajczęściejtranslokacjerobertsonowskie,
zwłaszcza13;14,rzadziejtranslokacjewzajemne,in-
Zewzględunaznacznyudziałczynnikówgenetycz-
wersjeichromosomymarkerowe[35,za126].Badanie
nychwetiologiiniepłodnościbadaniagenetyczne
kariotypunależyzawszeprzeprowadzićtakżeupart-
niezbędnączęściąpostępowaniadiagnostycznego.Dia-
nerkiniepłodnegomężczyzny.Zarównodanezpi-
gnostykagenetycznauparzniepłodnością,wtymko-
śmiennictwa,jakiwynikibadańwłasnychwskazująna
rzystającychzIVF,obejmuje:
to,żepartnerkiniepłodnychmężczyznczęściejniżko-
Wywiadrodzinnyianalizęrodowoduobojga
bietyzpopulacjiogólnejnosicielkamiaberracji
partnerów.Możeprzyczynićsiędouzyskaniainfor-
chromosomowej.
macjiułatwiającychdiagnostykęgenetycznychprzy-
Badaniamolekularnedobraneindywidualnie.Po-
czynniepłodności,atakżeujawnićrodzinępodwyższo-
szerzeniediagnostykigenetycznejobadaniamoleku-
negoryzykagenetycznego,zagrożonąurodzeniem
larnejestnajczęściejwskazaneumężczyznzazoosper-
dzieckazpoważnąchorobąuwarunkowanągenetycz-
miąioligozoospermią,uktórychwynikbadania
nie.
kariotypujestprawidłowy.Wpierwszymrzędziepo-
Badaniekariotypu.Badaniekariotypujestpodsta-
winnatobyćanalizamolekularnaregionuAZFchro-
wowymbadaniemgenetycznymupar,któreniemogą
mosomuYorazbadaniegenuCFTR.5-15%mężczyzn
uzyskaćciąży[7,39,95].Ukobietnajczęstsząprzy-
zprawidłowymkariotypemiazoospermiąlubciężką
czynąniepłodnościspowodowanąaberracjąchromoso-
oligozoospermiąmamikrodelecjewAZF(azoosper-
mowąjestzespółTurnera(1:2500żywourodzonych
micfactor)wYq11.2.MikrodelecjiYqnienależysię
dziewczynek),przyczymtylkowniespełna50%przy-
spodziewaćwprzypadkacholigozoospermii,wktó-
padkówwystępujekariotyp45,X.Typowajestduża
rychliczbaplemnikóww1mlprzekracza5mln.Cał-
różnorodnośćkariotypów-aberracjestrukturychro-
kowitadelecjaAZFalubAZFbprowadziodpowiednio
mosomuX(najczęściejizochromosomramiondługich)
dozespołusamychkomórekSertoliegolubzaburzeń
i/lubkariotypymozaikowezudziałemliniikomórko-
wdojrzewaniuspermatocytów,podczasgdyczęściowe
wej46,XX,coprowadzidoróżnorodnychfenotypów,
delecjezwiązanezłagodniejszymiskutkamiiczęsto
wtymzzachowaniempłodności,alezprzedwczesnym
zobecnościąplemników.Najczęściejwystępujemikro-
wygasaniemczynnościjajników.Należywykluczyć
delecjaAZFc,wktórejwystępujązaburzeniaspermato-
ewentualnąobecnośćmateriaługenetycznegochromo-
genezy,alewponad70%przypadkówstwierdzasię
somuYzewzględunaryzykorozwojugonadoblasto-
obecnośćplemnikówwnasieniu[38,66,81].Męż-
ma[39].KobietyzzespołemTurneraizachowaną
czyźnizmikrodelecjamiwlocusAZFnietylkoprzeka-
płodnością(nieliczneprzypadki,najczęściejprzyka-
zująmikrodelecjęsynom,alerównieżdoniesienia
riotypiemozaikowym)obarczonepodwyższonym
opodwyższonymryzykuwystąpieniaucórekzespołu
ryzykiemwystąpieniazespołuTurneraupotomstwa
Turnera(monosomiiX)[39].Innymbadaniemmoleku-
(takżedużeryzykoporonień,ponieważ99%zarodków
larnymwskazanymuniepłodnychmężczyznjestanali-
ipłodówzkariotypem45,Xulegaporonieniu)[39].
zagenuCFTR.MutacjewgenieCFTRwukładzie
Równieżumężczyznaberracjechromosomowe
homozygotycznymprowadządomukowiscydozy,przy
najczęstszągenetycznąprzyczynąniepłodności.Odse-
czymuprawiewszystkichmężczyznzciężkąchoro-
tekwykrywanychnieprawidłowychkariotypówzależy
autosomalnąrecesywnąstwierdzasięwrodzony
odwynikówbadanianasienia:aberracjechromosomo-
obustronnybraknasieniowodów(CBAVD),prowadzą-
westwierdzonou13,2%mężczyznzazoospermią,
cydoniepłodności.NiekiedymutacjewgenieCFTR
u4,3%mężczyznzoligozoospermiąiu3%niepłod-
manifestująsiękliniczniejedyniejakoCBAVD.Wśród
nychmężczyznznormozoospermią[126].Najczęściej
mutacjistwierdzasięnietylkodelF508,najczęstszą
występująaberracjechromosomówpłci(4%niepłod-
mutacjęwystępującąwklasycznejmukowiscydozie,
nychmężczyzn),zwłaszczawazoospermii.Kariotyp
aletakżemutacjetypowedlaCBAVD,zwłaszcza
47,XXY(zespółKlinefeltera)występujeu10%męż-
R117H[39,49,83,107].U19-24%mężczyzn
czyznzazoospermią(i0,5%mężczyznzoligozoosper-
zCBAVDstwierdzasięmutacjęwobuallelachgenu
mią),au0,9%mężczyznzazoospermiąstwierdzasię
CFTR,anastępne42-47%mamutacjęwjednymalle-
kariotyp46,XXzobecnościąnajednymzchromoso-
lu.Oznaczato,że60-70%mężczyznzCBAVDma
mówXfragmentuchromosomuYzawierającegogen
mutacjęwprzynajmniejjednymallelugenuCFTR,co
SRY.Rzadziejprzyczynąniepłodnościjestdodatkowy
jestponad15-krotnieczęściejniżwpopulacjiogólnej.
chromosomY(47,XYY
,ok.0,3%przypadkówoligo-
Wprzypadkustwierdzeniaumężczyznymutacjiwge-
zoospermii)lubkariotypymozaikowe,kiedyoprócz
nieCFTRkoniecznajestanalizamolekularnagenu