Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
Rozdział2
NiemcyBismarckastałysięzatemprekursoremsystemówzabezpieczenia
społecznegoocharakterzeubezpieczeniowym,apodwpływemtychżerozwiązań
wieleinnychkrajówEuropywprowadziłosystemprzymusowychubezpieczeń
społecznych.
Analogicznychzmiandokonanychwsferzeustawodawstwasocjalnego
możnadoszukiwaćsięwdziałaniachrządówliberalnychZjednoczonegoKró-
lestwaWielkiejBrytaniiiIrlandiiwokresie1906-1914,poprzedzonychjednak
ważnymizmianamiwsferzepracy,edukacjiizdrowia,jużbowiemw1802roku
uchwalonopierwsząustawęfabrycznąchroniącądzieciikobietyoraznormującą
godzinyiwarunkiichpracy7.W1834rokudokonanoreformy„elżbietańskiej
ustawyoubogich”(AnActefortheReliefeofthePoore,nazywanejPoorLaw)
z1601roku,ustawy,którawprowadziłaodtądjednoliteświadczenianapoziomie
ogólnokrajowym,niwelująctymsamymlokalneróżnice.Naszczególnąuwagę
zasługujądwapodstawoweelementyreformy:
-zasada„testudomupracy”(workhouse),będącapróbąograniczeniaświadczeń
dlaosóbżyjącychpozaformamiinstytucjonalnymi-ubogichkierowanodo
domówpracy,gdziemielioniudowodnićswojąchęćorazzdolnościdopracy;
-zasada„zmniejszonejzdolnościdoczynnościprawnych”(lesseligibility),która
stanowiłaswoistąstygmatyzację,gdyżosobykorzystającezpomocypaństwa
miałybyćuboższetakżewuprawnienia,takabypowstrzymaćerozjęetosu
pracyludzinajmniejzarabiających8.
Istotnymprzedsięwzięciem,zapomocąktóregopaństwostarałosięogra-
niczyćnegatywnekonsekwencjeszybkiejindustrializacji,byłytakieustawy,
jakustawaz1866rokuprzenoszącaodpowiedzialnośćzazdrowiepubliczne
nakomuny,ustawaz1870rokuoobowiązkupodstawowegowykształcenia
orazustawaz1875rokuwprowadzającapublicznąsłużbęzdrowia(Public
HealthAct)9.
Rozwójzwiązkówzawodowychorazumocnienieruchurobotniczego(w1901
rokupowstałaPartiaPracy)spowodowały,żepaństwowapolitykaspołecznazy-
skaławprocesiełagodzeniakwestiisocjalnychnoweimpulsy,doktórychnależy
zaliczyć:OldAgePensionsAct(1909rok),wprowadzającyemeryturydlaosób
powyżej70lat;TradeBoardAct(1909rok),ustawęwprowadzającąminimum
płac;HealthandUnemploymentInsuraceAct(1911rok),wprowadzającysystem
ubezpieczeniowyfinansowanyzeskładekpracowników,pracodawcówipaństwa,
obejmującyryzykochorobyibrakupracy10.
ReformysocjalnezaprowadzonewWielkiejBrytaniiiIrlandiimieściły
sięwzakresiepanującegosystemupolitycznegoinienaruszałyjegopodstaw,
7L.Dziewięcka-Bokun:Systemowedeterminanty…,s.53.
8T.Scharf:PolitykaspołecznawWielkiejBrytanii:odustawyoubogichdo„trzeciejdrogi”.
W:PaństwosocjalnewEuropie…,s.61-62.
9S.Zawadzki:Państwooorientacjispołecznej…,s.33.
10T.Scharf:PolitykaspołecznawWielkiejBrytanii…,s.63.
