Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Genezaietapykształtowaniasiępolitykispołecznej
JózefOrczykuznał,żerównieżcelowymdziałaniem,znajdującympotwier-
dzeniewprzeobrażeniachwspółczesnejpolitykispołecznej,jestdodaniekolej-
nego,czwartegoetapu-modernizacjiiglobalizacji3.
Etapwielkiegoeksperymentu,zapoczątkowanywlatach80.XIXwieku
itrwającyokoło50lat,przyniósłistotnezmianywzakresieupowszechnienia
ubezpieczeńspołecznychorazwsferzeustawodawstwasocjalnego(m.in.
zdrowie,edukacja,rynekpracy).Działaniaposzczególnychpaństwwrozwią-
zywaniukwestiisocjalnychprzebiegałyoczywiścieodmiennie.Należybowiem
uwzględnićróżnypoziomrozwojugospodarczegoczyteżtradycjehistoryczne
lubkulturowe.Istotnymiwydarzeniamikształtującymipaństwoweinstrumenty
ingerencjiwproblemysocjalnestałysięprzedewszystkimreformyspołeczne
OttonavonBismarckawCesarstwieNiemieckimorazreformyspołecznewZjed-
noczonymKrólestwieWielkiejBrytaniiiIrlandiiprzeprowadzonewlatach
1906-1914.
Wlatach1883-1889rządCesarstwaNiemieckiegopodkierunkiemkancle-
rzaBismarckawprowadziłsystemubezpieczeńspołecznych,wktórymopłacanie
obowiązkowejstawkistanowiłogwarancjęotrzymaniaświadczeń.Noweusta-
wodawstwosocjalneobejmowałokompleksustaw,tzw.triadę:
1)ustawęz1883rokuoubezpieczeniunawypadekchoroby;
2)ustawęz1884rokuwprowadzającąodszkodowaniazawypadkiprzypracy;
3)ustawęz1889rokuoubezpieczeniachnawypadekinwalidztwaistarości4.
Niebagatelneznaczeniewdyskusjiosocjalnejfunkcjipaństwaniemieckiego
wogólemiałpowołanywBerliniew1873rokuZwiązekPolitykiSocjalnej,
któregopodstawowymcelemstałysięnaukowerozważanianadzagadnieniami
reformysocjalnejiłagodzenienapięćspołecznych,zwłaszczawsferzepracy5.
ReformysocjalneBismarckastanowiłyjednakwznacznejmierzepróbęzaha-
mowaniawpływówrosnącegowsiłęruchusocjalistycznego,zintegrowaniego
zhierarchicznieuporządkowanymspołeczeństwemorazuspokojenierewolucyj-
nychnastrojówspołecznych.W1878rokuustawąosocjalistachkanclerzzakazał
działalnościwszelkichorganizacjisocjalistycznych,atakżepublikacjiprasy6.
Ustawodawstwosocjalneprzyczyniłosięteżpośredniodoniepowodzeniarewo-
lucjibolszewickiejwNiemczech.
23
3J.Orczyk:Politykaspołeczna.Uwarunkowaniaicele.Poznań,WydawnictwoAkademii
EkonomicznejwPoznaniu,2008,s.21.
4S.Zawadzki:Państwooorientacjispołecznej.Geneza-doświadczenia-perspektywy.
Warszawa,WydawnictwoNaukoweSCHOLAR,1996,s.55.
5J.Auleytner:Rozwójnaukiopolitycespołecznej.W:Naukaopolitycespołecznej.Wybrane
problemyteoriiipraktyki.Red.J.Auleytner,M.Księżopolski,M.Szylko-Skoczny.Warsza-
wa,OśrodekBadańSpołecznych,1990,s.11.
6V.Ziegelmayer:PaństwosocjalnewNiemczech:zmianasystemu?.W:Państwosocjalne
wEuropie.Historia-rozwój-perspektywy.Red.K.Kraus,T.Geisen,K.Piątek.Toruń,Wy-
dawnictwoUniwersytetuMikołajaKopernika,2005,s.89.
