Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Podstawypolitykigospodarczej
87
produkcjiizatrudnienia),podczasgdypolitykapieniężnapozostajegeneralnie
bardziejskutecznawprocesieprzywracaniarównowagizewnętrznej(równowaga
bilansupłatniczego).
Wreszciepolitykagospodarczatotakżesztukadokonywaniarozkładukorzy-
ściikosztówmiędzyczłonkówspołeczeństwawdanymmomencieiwdłuższej
perspektywie,międzypokoleniami.Szczególnietrudnejestznalezieniepożąda-
nejrównowagimiędzyekonomicznąefektywnościąaspołecznąsprawiedliwością.
Wybórtenzależyodrelacjikrańcowychużytecznościdochoduwodniesieniudo
różnychgrupspołeczeństwaorazichprzemianwczasie,ale,ponieważwielkości
teniesąbezpośrednioobserwowalne,rozstrzyganieorozkładziekorzyścimiędzy
poszczególnychczłonkówspołeczeństwa-teraziwprzyszłości-pozostajezawsze
decyzjąpolityczną.
103090Planowanie
Uzasadnieniemwprzypadkuplanowaniagospodarczegostajesiępotrzeba
koordynacjidziałańróżnychpodmiotówwramachbardzozłożonychsystemów,
jakimisąwspółczesnegospodarki.Brakkoordynacji(coordinationfailure)pociąga
zasobąstratywynikająceznieoptymalnychdecyzji,związanegoztymmarnotraw-
stwaograniczonychzasobówikoniecznościkorygowaniabłędówwdziałaniu.
Wprawdzieideaplanowaniagospodarczegostraciłanaznaczeniuponieudanych
doświadczeniachkrajów,wktórychwprowadzonogospodarkęcentralnieplano-
waną,ależadneracjonalnedziałaniewgruncierzeczyniemożeobejśćsiębezpro-
jektowania.Koordynacjawskalimakroekonomicznejwformieplanowaniamoże
miećcharakterbardziejlubmniejscentralizowany.
Wformiescentralizowanejplanowaniemacharakterdyrektywny,nakazowy.
Poleganawyznaczaniupewnychcelówstrategicznychioperacyjnychoraznapeł-
nympodporządkowaniutymcelomdziałańróżnychpodmiotówzarównowśród
organówwładzypublicznej,jakiuczestnikówrynku.Cechąplanowaniascentra-
lizowanegojestistnienieprawnieobowiązującychnakazówcodocelówdziałania
orazadministracyjnysposóbrozdziałuzasobów(Sulmicki1978).Procedurapla-
nistycznawtymprzypadkumacharakterodgórny(top-down),azadaniaizasoby
sąprzydzielaneprzedsiębiorstwomwpostaciobowiązkowychzadań.Wpływ
mechanizmurynkowegonaalokacjęidystrybucjęjestwtakimsystemiezredu-
kowanydominimum.Taformaplanowaniamakroekonomicznegozostałazupeł-
niezdyskredytowanawczasachtzw.realnegosocjalizmu.Dojejgłównychwad
