Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
MladenDolar
Opozycjamiędzypsychologiąindywiduumapsychologiąspołecz-
nościczyzbiorowości-opozycja,któranapierwszyrzutokamoże
namsięwydawaćbardzoważna-podokładniejszymzbadaniu
traciwielezeswejostrości.[ł]Wżyciupsychicznymjednostki
regularniepojawiasięinnyczłowiekjakowzór,obiekt,pomocnik
czyprzeciwnik,psychologiaindywiduumjestprzetojużodpo-
czątkupsychologiąspołecznościwtymposzerzonym,leczjako
żywousprawiedliwionymznaczeniu5.
Możnapowiedzieć,żewpsychoanalizieniemaczegośtakiegojakjednost-
ka-jednostkowośćmabowiemsenstylkojakosplotwięzispołecznych,
siećrelacjizinnymi,zzawszejużspołecznymInnym-Innymbędącym
ostatecznietylkoporęcznymskrótemnaokreślenieinstancjispołecznej
jakotakiej.Podmiotowośćniema(inietworzy)sensubeztejnieodzow-
nejrelacjizInnym,to,cospołecznejestjużzatemwpodmiotowościod
samegopoczątku-choćbywformiemikroscenariuszainscenizowanego
przezEdypa-strukturaspołecznatkwiwniejniczymwłupinieorzecha.
Refleksjaospołeczeństwie,którąFreudwpóźniejszychlatachusta-
wiczniepodejmował,niejestzatemwyłączniedodatkiem-zastosowa-
niempsychoanalizynanowympoludociekań.Jestraczejrozwinięciem
tego,cobyłowniejodsamegopoczątku.Dwatytułowepojęcia:psycho-
logięzbiorowościianalizęjamożnapostrzegaćjakowzajemnienasiebie
oddziałujące.Psychologiazbiorowościopierasięnapewnejstrukturze
jaijestprzezniąumożliwiana,natomiastanalizajajużzawszeimplikuje
strukturęzbiorowości.Freudpróbowałprzedstawiaćtooddziaływa-
nienazasadzietransmisjibezszwów,prostejdedukcji,spotęgowania
izwielokrotnieniatego,couwidoczniłosięwmałejskali.Jednostki,
jaipodmiotuniedasiępojąćbezznajomościteoriiwięzispołecznej.
ZtegopunktuwidzeniapolitykawdzieleFreudajawisięjakocoś
powszechnegoiwszechobecnegodotegostopnia,żetrudnotamznaleźć
miejscenacokolwiekinnego.Niemawdzieletwórcypsychoanalizy
jednejstrony,któranieniosłabyzesobąpolitycznychkonsekwencji.Jed-
naktospojrzeniejestmożliwetylkozacenępewnejniejednoznaczności,
pewnegozamotaniatego,cospołeczne,ztym,copolityczne-nbez-
szwowego”zrównaniaobu.Łatwomożnawyczuć,żetoniewystarczy,że
5
S.Freud:Psychologiazbiorowościianaliza„ja”.Tłum.R.Reszke.W:Idem:Pisma
społeczne.Warszawa1998,s.53.
