Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
MladenDolar
końcaadekwatne,jaksamwkońcuprzyznawał;oddaniesprawiedrogich
cygarwmomencie,wktórymCesarzodmówiłnominacjidr.KarlaLu-
egeranastanowiskoburmistrzaWiednia,mimożetenwygrałwybory
w1895roku.Dodajmy,żechodziotegosamegoKarlaLuegera,który
posłużyłzawzórmłodemuHitlerowi,włóczącemusięulicamiWiednia
podkoniecwieku-LuegerwprowadziłHitlerawtajnikiantysemity-
zmu,cotenodnotowałpóźniejwMeinKampf.I,jakożepochodzęze
Słowenii,niemogęnieprzytoczyćpewnejdykteryjki,najbardziej-jak
sądzę-zewszystkichspektakularnej,dotyczącejwydarzenia,które
miałomiejscepodczaskrótkiejwizytyFreudawSłowenii.Wtrakcie
wielkanocnychferiiroku1898FreudwrazzbratemAlexandremodwie-
dziliWłochy.Wdrodzepowrotnejzatrzymalisięnieopodalsławnych
słoweńskichJaskińSzkocjańskich(w1986rokuzostałyonewpisane
nalistędziedzictwaunesco).Freudopisałswojewrażeniawliściedo
WilhelmaFliessa(z14kwietnia1898roku):nPodziemnarzekapłynąca
wśródoszałamiającychsklepień,stalaktytówiwodospadów,wnieprzenik-
nionychciemnościach[ł].WstąpiłemdoTartaru.JeżeliDantezobaczył
cośpodobnego,toniemusiałzbytniowysilaćwyobraźni,żebyprzedstawić
piekło”
2.IkogóżFreudspotkałnadnieTartaru,wostatnimkręgutego
piekła?nRządzącegoWiedniemPanaDr.KarlaLuegera”
,któryakurat
wtymsamymczasiezwiedzałjaskinię-podczaswakacjispędzanychna
obrzeżachImperium;Luegerwpadałtunaludzi,zktórymiwWiedniu
nigdyniespotkałbysiętwarząwtwarz.Freud,paradygmatycznyŻyd,
spotykaparadygmatycznegoantysemitęwsłoweńskimPiekle-zperspek-
tywyczasuspośródwszystkichinnychtotenwłaśnieobrazzasługuje,by
uznaćgozaemblematyczną,inaugurującąstulecieikonę,uginającąsiępod
ładunkiemzłychprzeczućtegowszystkiego,comasiędopierowydarzyć
3
.
Jakkolwiekmalowniczaiwieloznacznamożewydawaćsiętaanegdota,
uwidaczniapewienrażącybrak:Freudnigdyniezaproponowałżadnej
liniipolitycznej,którawynikałabyzodkryciaprzezniegopsychoanalizy,
żadnegopolitycznegostanowiska,któremożnabyprzyjąć.Unikał-ichoć
2
S.Freud:Theoriginsofpsychoanalysis.LetterstoWilhelmFliess.NewYork1977,s.253.
3
Kiedykilkalatpóźniej,w1900roku,Freudopublikowałswojepierwszewielkie
dzieło:Objaśnianiemarzeńsennych,nastronietytułowejumieściłmottozWer-
giliusza:HFlecteresinequeosuperos,Acherontamovebo”;HGdyniebo
mioporne,piekłowzruszędodna”(PubliuszWergiliuszMaro:Eneida.
Tłum.T.Karyłowski.Wrocław1981,s.202).Możnaprzypuszczać,żenawybór
tegomottawpływmiałoechosłoweńskiegoepizodu.
