Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JanPajor
64
wypowiedziećsięcesarskiposełHayashiGonsuke,gdy4listopada,wcze-
śniejniżustalilitosygnatariusze,przekazałtekstukładurządowipekiń-
skiemu41.Lansingpróbowałzdementowaćinterpretację,zprzeciętnym
jednakskutkiem.Żaliłsiępóźniej,żeJaponiazpremedytacjąprzeinaczyła
sensporozumienia,wktórywieleosób,łączniezwładzamichińskimi,
uwierzyło.Tłumaczył,żemusiałflrozbroić”notęzmarca1915r.,auzna-
jącjapońskiezainteresowanieChinami,uznałtylkoflprawonatury”,gdyż
podobnezainteresowaniewynikającezbliskościgeograficznejwykazy-
wałanp.FrancjawBelgii,USAwKanadzieczyWłochywAustrii(wy-
jaśnieniapochodzązroku1921)42.Japoniatrwałaprzyswojejwykładni.
Ishiiskomentował,żebyłflcałkowicieoniemiały”,gdyusłyszałtłumacze-
nieLansinga,żespecjalneinteresynieoznaczaływpływówpolitycznych,
tylkoekonomiczne.Uważał,żewówczasporozumienieniemiałobyżad-
negoznaczenia43.
ŻaleLansingabrzmiałyotylenieprzekonująco,żejeszczeprzedpod-
pisaniemporozumieniaotrzymałoninformacjenatematprawdziwych
intencjiJaponii.WpaździernikurosyjskiambasadorwWaszyngtonieBo-
rysBachmietiewpokazałmutelegramyświadcząceotym,żewTokiozu-
pełnieinaczejpostrzeganonegocjowanewłaśnieporozumienie.Podczas
rozmówzrosyjskimambasadoremWasiliemKrupienskimszefGaimushō
Motonojednoznacznieprzedstawiłpunktwidzeniaswojegokraju.Japo-
niauważała,żeukładzeStanamiZjednoczonymipotwierdzijejspecjalną
pozycjęnatereniecałychChin,anietylkojakiejśkonkretnejprowincji.
Cowięcej,specjalnapozycjabędziejaknajbardziejoznaczałapolityczne
wpływy,m.in.prawonadzorowaniakontaktówzagranicznychChin.Ja-
ponianieprzykładałazatowiększejwagidoponownegouznaniazasa-
dyflotwartychdrzwi”,gdyżnienakładałotonowegoograniczenianajej
politykę.Lansingzbagatelizowałtedoniesienia.Ostrzeżeniarosyjskich
dyplomatów,żeistniaławyraźnarozbieżnośćmiędzyamerykańskąaja-
pońskąinterpretacjąporozumienia,coniechybniedoprowadzidozatar-
gu,zbyłstwierdzeniem,żewrazienieporozumieńwyśledoTokionotę
wyjaśniającą44.PrzewidywaniarosyjskichdyplomatówspełniłysięiLan-
41MinisterReinschtotheSecretaryofState,November5,1917,PRFRUS1917,s.266;Mor-
ristotheSecretaryofState,November16,1917,RDSRPRBChOS,roll26;R.Lansing,op.cit.,
s.302;W.Phillips,VenturesinDiplomacy,Boston1953,s.86–87;M.Kajima,op.cit.,s.333–
339;N.Kawamura,op.cit.,s.100–102.
42MemorandumonLansing-IshiiAgreement,October3,1921,RobertLansingPapers,Ma-
nuscriptDivision,LibraryofCongress,Washington,box64;R.Lansing,op.cit.,s.302–303,
305;W.Phillips,op.cit.,s.86–87.
43M.Kajima,op.cit.,s.333–334.
44KroupenskitotheRussianMinisterofForeignAfairs,October9,1917,RDSRPRBChOS,
roll25;DocumentwritenbytheThirdAssistantSecretary,October25,1917,ibidem;Memoran-
dumwritenbytheDivisionofFarEasternAfairs,July9,1921,ibidem.