Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zagrożeniebezrobociem
Zagrożeniem,naktórewskazałarównieżponadpołowabadanych
(55%),jestbezrobocie,przyczymwstosunkudoroku1993odsetekbada-
nychuznającychbezrobociezazjawiskozagrażającecałemuspołeczeń-
stwupolskiemuwzrósło4punktyprocentowe,tj.z52%w1993do56%
w2006roku.
WmiędzynarodowychbadaniachkierowanychprzezJ.Moskalewicza
iG.Świątkiewicz,poświęconychm.in.opiniiobywatelinatematnajważniej-
szychproblemówspołecznychwichkraju,w1995r.aż65%Polakówwska-
załonabezrobocie,uznającjezanajważniejszyproblemspołeczny(Moska-
lewicz,Świątkiewicz,1998).
Nabezrobociejakozagrożenie,womawianychwtejpracybadaniach,
wskazywalinajczęściejludziemłodziwwieku15–19lat(63%),posiadający
wykształceniepodstawowe(60%),zamieszkaliwmiejscowościachliczących
od20do100tys.mieszkańców(59%),pochodzącyzregionudolnośląskiego
(61%),będącynajczęściejuczniamilubstudentami(66%),oceniającyswoją
sytuacjęmaterialnąjakozłą(57%),deklarującyprawicowepoglądypolitycz-
ne(60%).
WokresiePRL,wktórymobowiązywałmodelgospodarkiupaństwowio-
nej,problembezrobociapraktycznienieistniał.Każdy,ktochciałpracować,
pracędostawał,anawetnamocyustawyopasożytnictwiespołecznymkarani
mielibyćwszyscyuchylającysięodpracybezistotnychpowodów.Przerosty
wzatrudnieniu,którepolegałynatym,żenajednymstanowiskuzatrudnio-
nychbyłokilkaosób,hamowałynietylkowzrostpłac,alerównieżniesprzy-
jaływzrostowiwydajnościpracy.
Napoczątkuokresutransformacji,wwynikuuwolnieniasferyzatrudnie-
nia,pojawiłosiębezrobociejakozjawiskospołeczneodczasuIIwojnyświa-
towejspołeczeństwupolskiemunieznane.Początkowobyłonanieprzy-
zwoleniespołeczne,łączonojebowiemzezmianamizasadfunkcjonowania
gospodarkiwkierunkumodelurynkowego.Zczasem,gdystopabezrobocia
zaczęławszybkimtempierosnąć,pojawiłsiędośćpowszechnylękprzed
utratąpracy.
Wliteraturzeprzedmiotuwyróżniasięnajczęściejtrzyformybezrobocia.
Najmniejgroźne,anawetuważanezazdrowąnormęgospodarkirynkowej,
jestbezrobociefrykcyjne.Jestonoświadectwemzmiandostosowawczychna
rynkupracy,czegodowodemjestfakt,żezwalniającysięlubzwalnianipra-
cownicyniepozostajązbytdługobeznowegomiejscapracy.Drugąformą
bezrobociajestbezrobociestrukturalne,którewystępujewtedy,gdywob-
rębiegospodarkidochodzidodużychzmianwpopycienapewnedobra
iusługi.Mamyznimdoczynieniawtedy,gdyupadająpewnebranże,działy
gospodarki,anowerozwijająsiębardzopowoli.ZdaniemE.Kwiatkowskiego
rozmiarybezrobociastrukturalnegozależąnietylkoodwielkościwyjściowych
28
