Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ogólnodydaktycznepodstawynauczania
29
lidotegododamyzaleceniaiwymogidydaktykijakonauki,towieleosóbprzy-
gotowującychsiędopracynauczycielskiejstanieprzedtrudnymiwyborami.
Jednojestpewne,imwiększaspójność,tymłatwiejokreślićkonkretneceleiła-
twiejjepotemrealizować.
Zewzględunawystępująceprzyformułowaniucelówkryteriaczasoweiza-
kresowe,rozróżniasięceleogólneiceleszczegółowe.Celeogólnezapowiadają
działaniadługoplanoweiperspektywicznekierunkioddziaływań,preferowane
sądlaokreślaniaosiągnięćwzakresiewartościipostaw,wiedzyiumiejętności.
Możemyjeodnaleźćwopisachmodeliabsolwentalubwzałożeniachprogra-
mównauczania.Celeszczegółoweprecyzująsformułowania,ukonkretniająje,
pokazująichwymiarwykonawczy.Opisujączynności,konkretnezadaniaisytu-
acje,właściwościioperacjedowykonania,aznanesątakżejakocelewykonaw-
cze,działaniowe,operacyjne.Proceszamianycelówogólnych,ichuszczegóło-
wienieiprzeformułowanie,zezwalającenauzyskaniewskaźnikówułatwiających
ichsprawdzenie,toproceduraoperacjonalizacji.
DlapewnegoporządkuprzyjmijmystanowiskoB.Niemierkicodopodsta-
wowegorozumieniacelówiichoperacjonalizacji15.Celekształceniaodnosion
douczniów.Powinnywięcopisywaćzmianyjakiechcemyuzyskać.Określamy
wnichzamierzonewłaściwościuczniówpoprzezwymienianiegłównychrodza-
jówopanowanychwiadomościiumiejętności,uformowanychdziałańipostaw.
Zewzględunasposóbichformułowaniawyróżniasiędwarodzajecelów:ogól-
neioperacyjne.Celeogólnewskazująkierunkidążeń.Celeoperacyjnestanowią
opiswyników,któremająbyćuzyskane.
Zamianacelówogólnychnaceleoperacyjnewymagapostępowaniaprawie
algorytmicznego.Celeogólnezmieniająsiępoprzezichsprecyzowanie,uszcze-
gółowienie,konkretyzacjęiupodmiotowienie.Sprecyzowaniewymagausunię-
ciawyrażeńozdobnych,autoreklamującychsię,niejasnychiogólnikowych.
Uszczegółowieniezamieniapojedynczehasłowkilkadłuższychzdańlubrów-
noważnikówzdańowyraźniejszejtreści.Konkretyzacjaustalamożliwiedokład-
niesytuację,wktórejdziałaniesiędokonujeorazstankońcowy,doktórego
zmierza.Upodmiotowieniepoleganaustaleniuosobistegowkładuizakresuod-
powiedzialnościjednostkizaosiągnięciecelu.
1.
Etapyoperacjonalizacjito:
zapisanieceluogólnego;
2.
wyobrażeniesobieucznia,któryosiągnąłcel;
3.
luźnezapisyzachowańwyobrażonychuczniów;
Celeogólne
iszczegółowe
Operacjonali-
zacja
Etapy
operacjonali-
zacji
15Por.B.Niemierko,Celekształcenia,w:Sztuka...,dz.cyt.,s.9-13;tenże,Między...,dz.cyt.,s.76-85.
