Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Czymożliwajestmetodologia,którauchwyciłabypokrewień-
stwomiędzyostatnią,historycznąpowieściąMiguelaDelibesa
z1998rokuiGnojemWojciechaKuczokaz2003roku?Wyra-
żenienniemaMaurównawybrzeżu”pochodzizczasów,gdy
naPółwyspieIberyjskimobawianosięarabskiegonajazdu,zaś
strażnicypilnującyzespecjalniewzniesionychwieżdostępudo
ląduobwieszczalimieszkańcom,żewybrzeżewolnejestodob-
cegoniebezpieczeństwa.Dziśwyrażenietooznacza,wformie
afirmatywnej(nHaymorosenlacosta”),żeistniejezagrożenie,
należywięcpostępowaćostrożnie.ScenazpowieściDelibesa
obrazujepewnąznamiennąrelokację:CiprianoSalcedospo-
dziewasięzagrożeniaodwewnątrzswegokraju,onsamzaśstaje
siętytułowymheretykiem,zdradzonymprzezswoich,torturo-
wanymprzezŚwiętąInkwizycjęiskazanymnaśmierćwswym
rodzinnymmieścieprzyaplauzietłumniezgromadzonychroda-
ków,szczodrzeobrzucającychobelgamijegoiinnychstraceńców.
Relokacja,októrejmowa,poleganatym,żeniebezpieczeństwo
spodziewaneodwrogazzewnątrz(wrogainnego,boinnowiercy)
kryjesięterazwewnątrzHiszpanii.Dopełnieniemtegoprocesu
będzieheretyzacjabohatera,któryprzypłaciswojąinnośćokrut-
nąśmierciąnastosie.
PrzytaczanyfragmentGnojuKuczokajestonirycznąwizją
kataklizmu,wktórymdomstaregoK.zalanyzostajegnojówką,
pochłaniającswegowłaściciela.WtejwizjistaryK.tużprzed
śmierciązrozumiał,żepiekłotonieinni.Znamiennejestprzy-
wołanieznanegocytatuzSartre’a(nL’enferc’estlesautres”),który
traciswąuniwersalizującąegzystencjalnąmocinterpretacyjną
wobecrzeczywistościGnoju(włączającwrzeczywistośćrozma-
itejejfantazmaty).Piekłojestnasze,dziejesięwnasiniezostało
namzgotowaneprzezobcychzzewnątrz.Obcychstwarzamybo-
wiemsami,takjakwpowieściDelibesa.AutorzyElherejeiGno-
juzadbalioto,abyuwewnętrznionąprzemociokrucieństwo
zaopatrzyćwatrybutylokalnościiustrzecsięprzedciągotami
totalizującychlektur.Obatekstyłączycośjeszczeinnego:jejbo-
haterowienienawidząswychojców.Wtensymbolicznysposób
dokonujesięwElherejeMiguelaDelibesaiGnojuWojciecha
Kuczokaobnażenierodzimego-ojczystego-porządkunasta-
8
Wstęp
