Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zdziwiwaszapewne,żepamiętnikówowychnieopublikował
drukiem.Mógłtouczynićtymłatwiej,żezostałksięgarzemprzyulicy
Św.Jakuba,dziedziczącksięgarnię„PodObrazemŚw.Katarzyny”po
panuBlaizot.Byćmoże,iżtrawiącżywotpośródksiąg,uczułniechęć
dorzuceniakilkunawetkartekdoowegopotwornegozwału
poczernionejbibuły,butwiejącejwspelunkachantykwarzy.
Zrozumiałynamsięstajeówwstręt,gdymijamyrozłożonepo
skwerachpudłabukinistów,pełnedwususowychksiążczysk,których
kartymieszczącesnyonieśmiertelnościpożerairozkładasłońcei
deszcz.Sątoprzedmiotybudzącewczłowiekukulturyrefleksje,co
wiodądopoznanianicościwszelakiejpisaninyiprzypominająowe
trupieczaszki,któreBossuetposyłałsamotnikowi-trapiście,bymu
sprawićrozrywkę.Przyznajęwzupełności,żesam,włóczącsię
pomiędzyPont-RoyalaPont-Neuf,odczuwałemnierazowąnicość
doskonale.Skłaniamsiętedydoprzypuszczenia,żeuczeńksiędza
HieronimaCoignardaniewziąłsiędoopublikowaniaswejpracyz
powodu,iż–wykształconyprzeztakznakomitegomistrza–miał
zdrowysądosławieliterackiejiceniłjąwedlewartościistotnej,to
znaczymiałjązanic.Wiedział,żejestchwiejna,krucha,żepodlega
błędomrozlicznymizależyodokolicznościmarnychinicnie
znaczącychnaprawdę.Widząc,iżwspółcześnimuludziesą
ograniczeni,zawistniipłytcy,nieżywiłzgołanadziei,bypotomność
stałasięnaglemądra,sprawiedliwaigłęboka.Mniemałconajwyżej,
żepokoleniaprzyszłe,dalekiesporomchwilibieżącej,wbraku
sprawiedliwościobdarząnasprzynajmniejzupełnąobojętnością.Mamy
niemalcałkowitąpewność,żepołączynasonawszystkich,wielkichi
małych,wcichymzapomnieniuiziścispokojnąrównośćmilczenia.
Alegdybynawetnadziejatazłudnąsięmiałaokazać,gdybypokolenia
wieków,coprzyjdą,zachowałyniejakiewspomnieniaimionnaszych
czyutworów,tołatwoprzewidzieć,żeznajdąoneupodobaniew
tychżeutworachjedynieprzezopaczneichzrozumienie,wkładaniew
niewłasnychidei,gdyżtojedynieczynidziełogeniuszutrwałym
poprzezwieki.Długotrwałośćarcydziełuwarunkowanajest
tragikomediąintelektualną,zgołamarną,gdziearlekinpodajerękę
pedantowiwtworzeniubłazeńskichkalamburównatemattego,codała
duszaartysty.Niewahamsiętwierdzić,żewnaszejdobienie
ujmujemyjednegojedynegowierszaIliadyczyBoskiejkomediiwtym
znaczeniu,jakieposiadałypierwotnie.Życietoprzemiana,ażywot
pogrobnynaszychpisanychmyśliniemożerównieżwyłamaćsięspod
