Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1
Zrównoważonyrozwójprzestrzenimiejskiej
1.1.Przejawyikonsekwencjechaosuwprzestrzenimiejskiej
Chaosjestpojęciemwartościującymnegatywnie,oznaczającymodchylenieodprzy-
jętychreguł.Wodniesieniudoprzestrzenipowstajewwynikupogarszaniasięładu
(zob.podrozdział1.2)podwzględemestetycznymifunkcjonalnym.Ochaosieprze-
strzennymświadcząprzedewszystkimkonfiktyprzestrzenne(natleużytkowania
ziemi),alerównież–zewzględunajegowielowymiarowość–konfiktyspołeczne,
ekologiczneorazpogarszającesięwalorykrajobrazoweiarchitektoniczne(Wdowicka
iMierzejewska,2012).
Wśródźródełchaosuprzestrzennego(ijegonegatywnychkonsekwencjiekonomicz-
nych,społecznychiśrodowiskowych)możnawyróżnićniekontrolowanerozprze-
strzenianiesięstrukturmiejskich(urbansprawl)wwynikuspontanicznejimasowej
suburbanizacji.Zjawiskotostanowijednozkluczowychwyzwańzrównoważonego
rozwojuwspółczesnychmiasteuropejskich.Przezpojęciesuburbanizacjirozumiesię
procesdekoncentracjistrukturprzestrzennychmiasta,któryzachodziwefekcieprze-
mieszczaniasięludnościipodmiotówgospodarczychzmiastardzeniowegodostrefy
podmiejskiej(Champion,2001;Hefner,2016;Kaczmarek,2017;UrbansprawlinEurope,
2016).Choćsamasuburbanizacja,jakojednazfazcyklużyciaobszarumiejskiego(po-
międzyurbanizacjąadezurbanizacją),jestniejakonaturalnymprocesemrozwoju
przestrzennegomiasta,towżywiołowychiniekontrolowanychwarunkachmoże
przybieraćpostaćchaotycznegorozlewaniasięirozpraszaniazabudowy(szczególnie
mieszkaniowej)wstrefiepodmiejskiej.
Chaosprzestrzenny,wynikającyzekstensywnej,nieracjonalnejstrukturyprzeznacze-
niaizagospodarowaniaterenów,wpływanegatywnienapotencjałiatrakcyjność
miast,wtymnaefektywnegospodarowaniezasobaminaturalnymiiprzestrzennymi,
lokalizacjęiświadczenieusługpublicznychorazinfrastrukturętransportową.Zgos-
podarczegopunktuwidzeniaoznaczatowyższekosztyiniższąatrakcyjnośćinwesty-
cyjną,podwzględemspołecznym–niższąatrakcyjnośćzamieszkanialubniższystan-
dardżycia,natomiastpodwzględemprzyrodniczym–wysokąterenochłonność
izanieczyszczenieśrodowiska.Choćzjawiskotozachodziwgłównejmierzepod
wpływemwieluczynnikówspołeczno-ekonomicznych,dodatkowopotęgowanejest
dysfunkcjamisystemuplanowaniaprzestrzennego,wtymprzepisównastawionych
nakrótkoterminowezyski(Citiesoftomorrow…,2011;Kowalewski,MarkowskiiŚle-
szyński,2018).
