Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
III.Kryzysuniimonetarnejjakoszansa
WłodzimierzAnioł
SzczególnarolawbudowaniutakiejEuropejskiejUniiSocjalnejprzypa-
dłabyniewątpliwienajwiększympaństwomczłonkowskimorazstrefieeuro.
PowystąpieniuzUEWielkiejBrytanii19krajóweurolanduwytwarzaćjuż
będzieprzytłaczającączęść,bo85%unijnegoPKB,conieuchronnieprzełoży
siętakżenapolitycznyciężartejgrupy.Brexitoznaczateżosłabienieprze-
ciwwagidladominującejpozycjiNiemiecwcałejUnii,zachwianieistniejącej
dotychczaswzględnejrównowagimiędzyBerlinem,ParyżemiLondynem.
Brytyjczycy,cowartorównieżpamiętać,byliwUniidotejporywpływo-
wymistrażnikamiHświętegoognia”mechanizmówwolnorynkowych,mocno
związanychzliberalnątradycjąanglosaską,poniekądwopozycjidoregula-
cyjnychietatystycznychskłonnościcharakterystycznychdlaEuropykonty-
nentalnej.
Kryzyswstrefieeuro,któryujawniłsięwcałejpełniw2010r.,możepara-
doksalnieodegraćrolęistotnej–jeśliniekluczowejinajważniejszej–prze-
słankinowegoprojektu,tj.uniisocjalnejipolitycznej.Dotychczas,zamiast
popchnąćdoprzoduiprzypieczętowaćeuropejskąintegrację,wspólnawaluta
wistocieraczejzachwiałatymprocesem.
Niezależnieodszerszych,ogólniejszychprzyczyntychperturbacji,zwią-
zanychzzałamaniemnaświatowychrynkachfinansowychw2008r.,depresją
gospodarcząikłopotamizpowrotemnaścieżkętrwałegowzrostu,zjawiska
kryzysoweweurolandziemiałyswojespecyficzneźródła,wynikającezwadli-
wejarchitekturyuniiwalutowej,atakżezsytuacjiwewnętrznej,wtymbłędnej
politykiczęścijejczłonków.
Wielemówisięwtymkontekścieoschorzeniachipatologiachsystemo-
wychzwiązanychzklientelizmempolitycznym,np.wprzeżywającejrelatywnie
największekłopotyGrecji,gdzieprzezcałelatafunkcjonowałyrozbudowane
przywilejedlaurzędników(chodzizwłaszczaoposadypokumoterskuobsa-
dzanedziałaczamipartyjnymi),dlabliskichwładzybiznesmenów,zwłaszcza
armatorów,wojskaczyCerkwiprawosławnej.Innipisząopanującejwkra-
jachunijnegoPołudniaHkulturzepolitycznegofeudalizmu”,wramachktórej
elitymanipulująkapitałemiwładząwsposóbnieprzejrzysty,pozaoficjalną
scenąpublicznąoświetlonąblaskiemmedialnychjupiterów.Przeciwstawia
siętemusytuacjędominującąwkrajachunijnejPółnocy,gdzieprotestancki
etosikulturapolitycznanakazująściślejprzestrzegaćdyscyplinybudżetowej,
standardówsłużbycywilnejitransparentnościwżyciupublicznym,skutecz-
niejegzekwowaćprawoizawarteumowyitp.NawiązującdorozważańMaxa
WeberazpoczątkuXXw.,możnabywięcskonstatować,żeobszarpanowa-
