Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Dobreżycieizłeżycie
wyjaśnić,jakmogłybyprzetrwać.Natejwłaśniezasadzie
różniHwybitniuczeni”racjonalizowaliiidealizowalinaj-
dziwaczniejsze,najdrastyczniejszeinajbardziejniepro-
duktywne,tyleżerozpowszechnionepraktykikulturowe,
jakkliteroktomia(Hobrzezanie”kobiet),waśnierodowe,
dzieciobójstwo,torturowaniezwierząt,Hzdobienie”cia-
łabliznami,krępowaniestóp,kanibalizm,ceremonialne
gwałty,składanieofiarzludzi,niebezpiecznerytuałyini-
cjacyjne,głodzeniekobietwciążyikarmiącychmatek,
niewolnictwo,potlacz,zabijaniestarych,sati,irracjonalne
tabużywieniowe,leczeniechoróbmetalamiciężkimiitd.,
itp.UlicznychzakażonychtąchorobąHzawieszaniaosądu”
etnografówtakichmądrościznaleźćmożnanakopy.Tym-
czasemjednaksamoprzetrwaniejakiegośsystemuwie-
rzeń,przekonańczyobyczajówwnajmniejszejmierzenie
świadczyotym,żejestonadaptacyjny,anitymbardziej,
żejestmądry.Jedynywniosek,jakizichtrwałościwynika,
toto,żeomawianyobyczajnieprowadzibezpośredniodo
upadkuokreślonejkulturyiswychwyznawcównieskazuje
nanatychmiastowąśmierć.
Istniejepodstawowaioczywistaróżnicamiędzygenami
amemami(doktórychzaliczamymiedzyinnymiprzeko-
nania,ideeipraktykikulturowe).Memysąprzekazywane
wprocesiekomunikacji,niewędrująnatomiastfizycznie
zgametamiswoichludzkichgospodarzy.Przetrwanieme-
mówniezależyzatem(przynajmniejniebezpośrednio)od
tego,czyprzynosząjakieśwymiernekorzyści—naprzykład
reprodukcyjne—jednostkombądźgrupom.Nicnieprze-
szkadzazatem,byludzienawetprzezstuleciaprzenosili
memy,którewrzeczywistościzmniejszająichdobrostan.
Zresztąniemuszęchybanikogoprzekonywać,żemimo
iżludziecałkiemnieźlepotrafiąsięzaadaptowaćdowa-
runków,którezdecydowanieźlewpływająnaichzdrowie
fizyczne,tośrednioczekiwanyczasżyciawwielutzw.pry-
mitywnychspołecznościachjestdziśtrzykrotnieniższyniż
wkrajachrozwiniętych(przynajmniejjeślibierzemypod
uwagęwskaźnikizIIpołowyXXwieku)[25].Dlaczegoza-
37
