Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wybranemodeleedukacjidziecka
15
kulturoweuwarunkowaniaedukacjiorazjejinterpretacjapoprzezpryzmat
szerokopojętejkultury(Bruner,2007).Pierwszypodrozdziałpt.flKulturowe
uwarunkowaniasystemówedukacji”wyjaśnia,wjakisposóbkulturawarun-
kujesystemedukacyjny.Edukacjaniepozostajetakżewolnaodwpływów
ideologicznych,takcharakterystycznychdladynamicznegorozwojupaństw
wiekitemu,jakiwspółcześnie.Wpodrozdzialept.flWpływideologiinasys-
temyszkolne”zawartoinformacjeosystemachideologicznych,ichznaczeniu
inastępstwachdlafunkcjonowaniawspółczesnychsystemówszkolnych.
Edukacjadawniejbyłaprzedewszystkimprzysposobieniemdożycia
wokreślonejwarstwiespołecznej.Zarazemnaukareligiiireligijnośćspołe-
czeństwniepozostawałybezznaczenia,awręczprzyczyniłysiędorozpo-
wszechnieniaedukacjimasowej(Mikiewicz,2016).Byłotakwprzypadku
chociażbyNorwegii,gdziejużwXVIwieku,poreformacji,protestancikładli
ogromnynacisknanaukęsamodzielnegoczytaniaiumiejętnościinterpretacji
Biblii(Mańkowska,2014).Wartopamiętać,żetokościołyróżnychwyznańjako
pierwsze,jużwczasachŚredniowiecza,zakładałyuniwersytetywEuropie.
ZmianytechnologiczneorazrozwójprzemysłuwXVIIIiXIXwiekuprzy-
czyniłysiędorozwinięciaedukacjitechnicznej,zorientowanejnanowepo-
trzebyrynkupracy.Rozwójuprzemysłowieniaipojawieniesięgospodarki
kapitalistycznejwymusiłypotrzebęzorganizowanianowychprogramów
kształcenia.Towłaśniewtymokresiepowstałypierwszeszkołyzawodowe
oniższymprestiżuiluźnymprogramiekształcenia(np.tzw.technicalschools
wAnglii).Rządyintensywnierozwijającychsięgospodarekdostrzegłyko-
niecznośćplanowaniakolejnychetapówedukacjiiingerowaniawprogramy
nauczania,aedukacjastałasięzadaniempaństwa.Wprowadzonyzostałobo-
wiązekszkolny(patrz:defnicjaobowiązkuszkolnegoorazszkołyobowiąz-
kowej),aszkołyponadpodstawowe(czylikształcenienapoziomieśrednim)
zaczęłybyćkontrolowaneireorganizowaneprzezpaństwo.Jużwpocząt-
kowymokresietworzeniaobowiązkowej,powszechnejibezpłatnejedukacji
wXIX-wiecznychpaństwach,narodowąstrukturęsystemówszkolnychopar-
tonasztywnympodzialena(1)powszechnąszkołępodstawową,(2)(elitar-
ną)szkołęśredniąogólnokształcącąi(masowe)średnieszkolnictwozawodo-
weoraz(3)(elitarne)szkolnictwowyższe.Triadętęuznanozaflnaturalną”
ifunkcjonalnąwzględemprzejściarozwojowegoczłowiekaoddzieciństwa
poprzezmłodość,ażdodorosłości.Uzasadnianojątakżepotrzebamigo-
spodarkiwerzeprzemysłowej:wykształceniaobsługującychmaszynymas,
mniejszejgrupynaprawiającychmaszynyspecjalistówinajmniejlicznej,pro-
jektującejmaszynyelityintelektualnej.
WiekXXjestokresemstopniowegowzrostuznaczeniainstytucjiedu-
kacyjnych,symbolicznegoprzejściawrozwojuspołeczeństwdotzw.spo-
łeczeństwauszkolnionego(schooledsociety).Wartojednocześniepamiętać,
