Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
CzęśćIEdukacyjnyświatdziecka
edukacyjnychorazopiekuńczychdostarczanamdziśhistoriawychowania,
pedagogikaporównawcza,socjologiaedukacjiorazinnenaukioczłowieku.
Wartopamiętać,żehistorycznyproceswyłanianiasiębezpłatnych,po-
wszechnychiświeckichsystemówedukacjiwiązałsięzwymogiemzwolnie-
niadziecizobowiązkupracy.Koniecznebyłotakżezabezpieczeniezasobów
fnansowych,niezbędnychdoopłaceniapracynauczycieli,kadryadministra-
cyjnej,materiałówdydaktycznych,czywyposażeniabibliotek.Początkowe
formynauczaniapowszechnegoograniczałysiętylkoiwyłączniedoeduka-
cjinapoziomiepodstawowym,dającjedynieelementarnąwiedzęiumiejęt-
ności.Zawódnajczęściejbyłdziedziczonylubprzekazywanyuokreślonego
rzemieślnikapoprzezpraktykę.Edukacjawyższazarezerwowanabyładla
mieszkańcówdużychmiastoodpowiedniejpozycjispołecznej,adostępdo
kształceniawyższegobyłlimitowany.Zkolei,pierwszeinstytucjeopiekiiedu-
kacjidziecinajmłodszychtworzonebyłygłówniezmyśląoochroniedzieci
zrodzinrobotniczych.Rozwójinstytucjiopiekuńczychbyłrównieżzwiąza-
nyzgospodarczymipriorytetamieryprzemysłowej.Placówkitepowstawały
wceluodciążeniakobiet,zachęceniaichdowejścianarynekpracyizasilenia
przezniewielubezprecedensoworozrastającychsięgałęziprzemysłu.Zcza-
sem,zgodniezduchemzmianspołecznych,kulturowychigospodarczych
pierwszeinstytucjeopiekuńczezaczęłypełnićnowefunkcje,obejmującswym
oddziaływaniemopiekęzdrowotną,zabezpieczeniespołeczneorazeduka-
cję,rozumianązarównojakokształcenie(przekazywaniewiedzy),jakiwy-
chowanie(uczeniewłaściwychpostawmoralnychispołecznych).Rozwój
wczesnejedukacjiiopiekinaświecieprzebiegałwsposóbzróżnicowanyipo
dziśdzieńpaństwanadająmuodmienneznaczeniespołeczne.Naprzykład
wSkandynawiiprzyjętokompleksowymodelopiekinadmałymdzieckiem,
traktującwczesnąopiekę,począwszyodwiekuniemowlęcego,jakopierwszy
kroknaścieżcecałożyciowejedukacji(zob.Potulicka,Hildebrandt-Wypych,
Czech-Włodarczyk,2012).ZkoleiwAngliiwczesną,zinstytucjonalizowaną
opiekęnaddziećmitraktujesięjakoczęśćsystemuzabezpieczeniaspołeczne-
go,któryobejmujezarównoopiekęzdrowotną,jakiwsparciefnansowedla
dzieciorazichrodzin.
Organizacjawszystkichforminstytucjonalnegokształceniaiwychowa-
nianaświeciejestuzależnionaodwieluczynników(tzw.indywidualnych
uwarunkowańedukacji)takich,jak:położeniegeografcznedanegopaństwa,
jegowielkośćiukształtowanieterenu,zachodzącenaprzestrzeniwieków
przemianyspołeczneorazpolityczne,warunkidemografczne,struktura
społeczna,dominującewyznaniareligijneczycechyustrojupolitycznego.
Edukacjaniejestsamotnąwyspą,aleczęściąwiększejcałościinieistnieje
woderwaniuodrzeczywistościhistorycznej,społecznej,geografcznej,poli-
tycznejiekonomicznej,którepowołująjądożycia.Stądtakważneiistotnesą
