Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Państwochińskiewnajdawniejszychepokach
23
izawszeznajdująsięwcentralnejczęścimiastawłaściwego,wobrębiemurów
wewnętrznych,zwanychcheng.Tamteżzamieszkiwaliczłonkowierodzinypana
dworuielityzwiązanezdworem.Wobrębiemurówzewnętrznychguo䜝kon-
centrowałosięwłaściweżyciemiejskie-mieszkalitukupcy,rzemieślnicy,tutaj
stacjonowałowojskoitutajodbywaĄsięhandelnatargowiskach.Wtychuforty-
fikowanychokręgachpodmiejskichznacznączęśćziemizajmowałyuprawyrolne,
któremiałyzapewnićmiastusamowystarczalnośćnawypadekoblężenia.
Państwowośćchińska,takjakisamacywilizacjachińska,byłaodsamegopo-
czątkuparexellencepaństwowościąmiejską.Jakwynikazinskrypcjinakościach,
jużodnajdawniejszychczasówmurymiejskiestanowiłyswegorodzajufizyczne
ramydlapolitycznejorganizacjiówczesnychwspólnotorazdlapolitycznejhie-
rarchiiizinstytucjonalizowanychformwładzy.Stądteżwpóźniejszychtekstach
zepokiZhoubardzoczęstoiniezwyklewyraźniepodkreślasięróżnicęidystans
dzielącyspołecznośćzamieszkującągłównemiasto,zwanąguoren⚳ӪDludzie
stolicy”,orazludzimieszkającychnaperyferiach,którychnazywanoyeren
䟾Ӫ
Dludziepustkowia”.TerminytenajczęściejpojawiająsięwZuozhuaniewodniesie-
niudookresuChunqiu,alebiorącpoduwagę,żepodziałnacentrumiperyferie
istniałjużzaSlangów,możnaprzyjąć,żetakalubpodobnaklasyfikacjaludności
równieżwtedyistniała.Guorenstanowilielitęówczesnegopaństwaiprzezniektó-
rychautorówsąporównywanidoobywateligreckichpolis,natomiastyerentoci,
nadktórymisprawowanowładzęiktórzymieliokreśloneobowiązkiwobecstolicy
(daniny,służbawojskowa,pracaprzywznoszeniubudowlimiejskichlubrobotach
irygacyjnych).
Napodstawietychspostrzeżeńmożnawysunąćprzypuszczenie,iżstosowanie
terminuguonaokreśleniepaństwawpóźniejszymokresieZhoubyłorezultatem
zachowaniasięwspołecznejpamięciwspomnieniaoufortyfikowanejtwierdzylub
siedliskuguo,którebyłopierwszą,wyższąodkulturYangshaoiLongshanformą
organizacjispołeczeństwaiwktórejuwidoczniłysięjużtakieaspektypaństwowo-
ści,jakterytorialnośćiprzymusowość.
Mógłbytobyćzatemdowódnasłusznośćintegracyjnejteoriipowstaniapań-
stwa,którazakłada,żeufortyfikowanesiedliskostałosiękolebkąpaństwowości,
zapewniającmieszkającejwnimwspólnocieochronęprzedzewnętrznymizagroże-
niamiitymsamymprzyczyniającsiędopolitycznejintegracjitejspołeczności10.15
10Teorieintegracjizakładają,żeaparatpaństwowyiwładzapolitycznapowstałynapewnym
etapierozwojucywilizacyjnego,abyprzeciwdziałaćsiłomzagrażającymjednościistniejącegojuż
społeczeństwaibronićgoprzedcelowymidziałaniamidezintegracyjnymi.Badaczepodkreślają
conajmniejkilkaczynnikówwpływającychnaintegracyjnąrolępaństwa.Popierwsze,chodzitu
ogeograficzneotoczenie,wjakimdanepaństwopowstało.Tamgdzieistniałowielenaturalnych
barier(morza,góry,pustynie),społecznośćbyłazdananawspólnebytowanieiposzczególnegru-
pyniemogłyoderwaćsięodtegopaństwaiprzenieśćwinnemiejsce.Podobnąfunkcjęspełniały
barierymilitarne,najczęściejmuryifortyfikacjepierwszychmiast,którebroniłyprzednajazdem
zarównoobcychplemion,jakiprzedzagrożeniemzestronyinnychpaństwowozorganizowanych
społeczności,tymsamymuniemożliwiającrozłamwobrębiedanejwspólnoty.Niezwykleistotne
