Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Spóromodelicharakterpolskiegoparlamentuwlatach1939–1956
25
Takprzetowtokuprackomisjipartyjnejnadprojektemkonstytucjiikon-
cepcjąroliustrojowejSejmupojawiłsięjedynieproblemskaliwykorzystania
własnejtradycjiustrojowejiparlamentarnejorazrecepcjirozwiązańradziec-
kich.Stopniowotorowałasobiedrogędopełnegozwycięstwakoncepcjauni-
formizmuustrojowegoibezkrytycznegokopiowaniaobcychwzorów.Poczęto
przytymtraktowaćSejmprzedewszystkimjakobezpośredniinstrumentwwalce
klasowej,narzędziemobilizacjimasiwielkątrybunę.Podobniemiałasięrzecz
zpozostałymicentralnymiinstytucjamiustrojowymi,jakprezydentRzeczypo-
spolitej,RadaPaństwaiRząd44.
KoncepcjaroliustrojowejSejmuPRLzostałasformułowanageneralnie
wkonstytucjiz22lipca1952r.Wart.2konstytucjiznalazławyrazzasadaprzed-
stawicielskiejformyrządu.Zostałozarazemwskazane,żeludpracującyjako
suwerennypiastunwładzysprawujejąpoprzezSejmiradynarodowe.Szczególne
miejscewsystemieorganówprzedstawicielskichzająłSejm.Konstytucjaokreśliła
gomianemnajwyższegoorganuwładzypaństwowejinajwyższegowyraziciela
suwerennejwoliludupracującego.Podobnychcechkonstytucjanieprzypisała
żadnemuinnemuorganowipaństwowemu.Sejmmiałbyćzatem–wmyślkon-
stytucjiprzedewszystkimorganemprzedstawicielskim,działającymzramienia
iwimieniucałegoludupracującegojakopodmiotuwładzywpaństwie.Wynikały
ztegookreślonekonsekwencjeprawneipolityczne,takdlakonstrukcjiprocesu
wyborczegoorazkoncepcjistosunkówmiędzyposłamiiichwyborcami,jakidla
prawnejpozycjiSejmuwsystemieorganówpaństwowych.
ZgodniezkonstytucjąSejmbyłwybieranywwyborachpowszechnych,rów-
nych,bezpośrednich,wtajnymgłosowaniu.Posłowiezostalizobowiązanido
zdawaniaswymwyborcomsprawozdańzpracyidziałalnościSejmu,ponosili
odpowiedzialnośćprzedswymiwyborcamiimoglibyćprzeznichodwoływani.
SformułowanazostaławkonstytucjiwyraźniezasadanadrzędnościSejmu
wsystemieorganówpaństwowych.WcieleniuwżycieideizwierzchnictwaSejmu
wsystemieorganówpaństwowychsłużyćmiałyprzedewszystkimjegoszczególne,
tylkojemuprzysługującekompetencje.StwarzałyoneSejmowipotencjalne,
prawnemożliwościdecydowaniaoprawodawstwie,określaniapodstawowych
kierunkówdziałalnościpaństwa,powoływaniaiodwoływaniainnychnaczelnych
organówpaństwowychorazsprawowaniakontrolinaddziałalnościąpozostałych
ogniwaparatupaństwowego.ZkoleisamSejmbyłwzasadzieniezależnywsfe-
rzeorganizacyjno-funkcjonalnejodinnychorganówpaństwowych.
44Por.J.Kuciński,Ustrojowo-politycznekoncepcjePZPRwlatach1948-1959,Warszawa
1984,s.73,atakżeM.Rybicki,GenezaiprzygotowanieKonstytucjiPRLz1952roku,HDzieje
Najnowsze”1983,nr4,s.92in.
