Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nawszystkiesposoby.Publicznośćczytagochciwie;Rétif,taki,jak
jest,zeswymizaletamiiwadami,odpowiadajejpotrzebom.Popularny
autorwciągazresztąpublicznośćjakbydowspółpracy;
kilkudziesięciotomowy(!)jegoutwórLescontemporaines(rodzaj
kroniki„pańswowolnych”XVIIIwieku)mieściniejednąautentyczną
opowieść,nadesłanąmuprzezczytelnikaitylkoprzysposobioną
dodruku.SamRétifzewszystkimiswoimimaniamiidziwactwami
stajesięosobliwościąParyża,stajesięlegendą;osoby
znajświetniejszegotowarzystwauciekająsiędopodstępów,aby
spędzićparęgodzinwtowarzystwietegoczłowieka,naznaczonegodla
współczesnychpiętnemgeniuszu,odludkaprzytymifilozofa-cynika
wrodzajuJanaJakuba.
Poważnakrytykaówczesnazachowujewobectegotrwałego
sukcesupewnąpowściągliwość.Zzaciekawieniemprzeglądałem
kolejneocenysumiennegoMeisterawrocznikachsłynnej
„CorrespondanceLittéraire”.„Gdzież,udiaska,lokujesięgeniusz?”–
wołakrytykoszołomionybogactwem,nowościąibezwstydemChłopka
znieprawionego.Alepóźniejnierówność,niedbałośćibezkrytyczna,
grafomaniątrącącaobfitośćRétifa,wktórejtonęłyoryginalne
pomysły,śmiałeobrazyiszczęśliwerzutyjegonatchnienia,ściągały
napisarzaczęściejujemnąniżdodatniąocenę.Irzecz
charakterystyczna,którapóźniejpowtórzysięzBalzakiem–wady
jego,zktórychnajcięższąbyłbraksmaku,mniejszkodziły
muzagranicąniżwojczyźnie:wNiemczech,wSzwajcariisławią
gorównocześniejakonajwiększegopisarzawspółczesnejFrancji,
niemalżeEuropy.DopełniareputacjiRétifautwóruznanyzajego
arcydzieło:MonsieurNicolas,czyliserceludzkieodsłonione;niemniej
niższesnaścietomówliczącaautobiografia,bezwzględnością
obnażaniasięw„spowiedzi”pozostawiającadalekopozasobą
WyznaniaRussa.RozpływasięnadtąksiążkąSchiller;Goethe
poprzeczytaniuMonsieurNicolaspragnąłbypoznaćautora,Humboldt
