Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Pamięćjakokonfliktapamięćjakodrogadopojednania
19
byłprzedmiotemprzemocy,podczasgdywspólnatożsamośćtego
luduprawienieistniała(byłowieletożsamościcygańskich,jakMa-
nuszeiinnił).PamięćomasakrachRomówleżyuźródełprojektu
narodowegobezpaństwa3.
Krytykapamięciwielostronnejspotykasięzkrytykąnacjona-
listyczną,którazarzucaZachodowikolonizacjęprzezpróbyna-
rzucaniafałszywieuniwersalistycznychwartości.Moralnośćczęsto
wchodziwkonfliktznarodowąlubnacjonalistycznąpamięciąprze-
szłości.Konfliktywystępująwówczasnadwóchpoziomach:bilate-
ralnymimultilateralnym.Tenradykalnybrakharmoniimożebyć,
ijużjest,przyczynąkonfliktówzbrojnych.
Jakadrogadopojednania?
Konstrukcjapamięciwspólnej,wolnejodradykalizmów,poprzezpo-
wrótdohistorii,niejestłatwa.Jeślipewneinterpretacjeprzeszłości
sączystymikłamstwami,toniejestmożliwedokładnezdefiniowanie
prawdyoprzeszłości.Czyzatempaństwawywiązująsięzeswojego
zadania,gdypróbująprzedstawićrolęswojegonaroduwnajlepszym
możliwymświetle?Nie.
Zaufaniedoanalizyprzeszłościbierzesięzuczciwościwpostę-
powaniu.Narodowewizjehistoriimogąbyćprzekonującenaużytek
wewnętrzny.Alewprzypadkukonfliktupamięcizudziałemdwulub
więcejpaństwprzekonaćmożestosunekdohistorii(Šubrt,Maslow-
ski2014).Jeżelipolitykapamięcimówioprzeszłościpoto,żebyzbu-
dowaćprzyszłość,tohistorykpowinienmówićoprzeszłościpoto,
byzrozumiećprzyszłość.Pracahistoryków,bazującanawspólnej
etycezawodowej,jestjedynądrogądozgodywstosunkachmiędzy-
narodowychwceluzbudowaniapojednaniapamięci.
3Zob.rozprawadoktorskaDouglasaNeanderaSambattiegoHistoricalSociolo-
gyoftheRomaniNationalism:Foundations.DevelopmentandChallenges(Uniwersy-
tetKarola,WydziałNaukHumanistycznych,Praga2019,http://is.cuni.cz/webapps/
zzp/download/140070452)oznaczeniumuzeów,awszczególnościtychpoświęco-
nychHolokaustowi,dlatworzeniasiętożsamościromskiej.
