Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział2.Zasadaswobodyumówzarysproblematyki
oczymbędziedalej.Należywszakprzyjąć,iżupodstawzasadyswobody
umówleżymożliwośćswobodnegokreowaniastosunkówprawnych,od-
powiadającychkonkretnympotrzebomuczestnikówobrotu,ainstytucje
typowemająsłużyćułatwieniuobrotuprawnego,aniejegoograniczeniu.
Zgodniezart.3531k.c.,ograniczeniaswobodyumówdotyczązarów-
notreści,jakiceluumowy.Przeztreśćstosunkuprawnegoogólnierozu-
miesięuprawnieniaiobowiązkistron20.
Wprzypadkutreścistosunkuprawnegoistotnajestwięcrelacja
art.3531doart.56k.c.Wliteraturzeprzedmiotuzostałmianowiciewy-
rażonypogląd21,iżzasadaswobodyumówdotyczynietylkoswobo-
dykształtowaniaumowy,alecałegostosunkuzobowiązaniowego,jaki
zniejwynika;jestonbowiempojęciemszerszym,gdyżobejmujeprawa
iobowiązkirekonstruowanenietylkozumowy,aleteżzustawy,zasad
współżyciaspołecznegoorazustalonychzwyczajów.Wzwiązkuztym
proponujesięobjęciekontrolązgodnościumowyzewszystkimielemen-
tamiwymienionymiwart.56k.c.Uwzględnienieogółutychczynników
prowadziłobywefekciedoczwartegoograniczeniaswobodyumów,tj.
poprzezzwyczaj,ponieważstrony,tworzącnormyindywidualnewobrę-
biezawieranychumów,ograniczonebyłybywswojejkompetencjiistnie-
jącymzwyczajem.Takawykładniaprzepisuniemożesięjednakobronić.
ZarównozdaniemP
.Machnikowskiego,jakiR.Trzaskowskiego,jestto
poglądnieprawidłowy22.WspomnianiAutorzytwierdzą,żeniemakon-
kurencjipomiędzytymiprzepisami,gdyżart.56k.c.,mówiącoskutkach
czynnościprawnejodsyładoustawy,awięcm.in.doart.3531k.c.Po-
nadto,ustalonyzwyczaj,októrymmowawart.56k.c.,totylkozwyczaj
zgodnyzprawemizasadamiwspółżyciaspołecznego.Dlategoobjęcie
kontrolątreściicelustosunkuprawnegojakokategoriiszerszejniżcel
itreśćumowy,niewnosinicnowego.Kwestiętęmożnarozważaćmoim
zdaniemtakżezinnegopunktuwidzenia.Analizującelementyskłado-
20
Dlapotrzebniniejszegowywodu,oilenicinnegoniewynikazkontekstu,posługujęsię
wymienniepojęciemtreśćstosunkuprawnegoitreśćumowy,ponieważżnicejakiewystępują
pomiędzytymipojęciaminiepowodująodmiennychwnioskówwzakresieomawianychzagad-
nień.Por
.takżeuwaginatentematR.Trzaskowski,Granice…,s.179in.
21
Por
.K.Bączyk,Zasadaswobodyumówwprawiepolskim,StudiaIuridicaToruniensia.Przemiany
PrawaPolskiego,t.2,Toruń2002,s.48in.;M.Chajda,Ograniczeniazasadyswobodyumów(wo)Iusti-
tiacivitatisfundamentum.KsięgapamiItkowakuczciprofesoraWiesławaChrzanowskiego,red.H.Cioch,
A.Dębiński,J.Chaciński,Lublin2003,s.269.
22
Por
.P
.Machnikowski,Swoboda…,s.176;R.Trzaskowski,Granice…,s.179in.
42