Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział2.Zasadaswobodyumówzarysproblematyki
nego13.Teoretycznepodstawyzasadyswobodyumów,opracowaneprzez
Z.Radwańskiegonagruncieart.58k.c.nadalwdużejczęścizachowują
swojąaktualnośćwobecnymstanieprawnymidlategowartouznaćjeza
punktwyjściadladalszychrozważańipokrótceprzedstawić14.
Zpunktuwidzeniapozytywistycznejdoktrynyprawa,sensswobo-
dykontraktowejutożsamianyjestzzasadąautonomiiwolistron,przez
corozumiesiętakąsytuacjępodmiotuprawa,wktórejzmocyprawa
orazwgranicachprzeztoprawowyznaczonych,możeonsamkształto-
waćswojeprywatnoprawnestosunki.Zasadaswobodyumów,wjejwy-
miarzedyrektywalnym,oznaczateżnormę,nakazującąinterpretować
orazstosowaćprzepisyokreślającekompetencjęstrondokształtowania
umów,narzecztejkompetencji.Niemożnazatemaprobowaćwykładni
rozszerzającejprzepisówograniczającychautonomięstron.Z.Radwański
opowiedziałsięzawykładniąprawaidącąwkierunkuuznania,iżpolski
systemprawacywilnego,posiadawbudowanązasadęswobodykontrak-
towej.Stwierdziłjednak,żeinterpretacjanazasadzieargumentumacontra-
riozart.58k.c.,sprowadzającasiędokonstatacji,iżskoronieważnesą
czynnościprawnesprzecznezustawą,zasadamiwspółżyciaspołecznego
albomającenaceluobejścieustawy,tonależywnosić,iżczynnościprawne
oinnejtreścisąważne,mawtejkwestiiznaczeniedrugorzędne.Decy-
dująceznaczenieprzyznawałontreściart.56k.c.,adokładniefrazie,że
Uczynnośćprawnawywołujeskutki(...)wniejwyrażone”,zczegonale-
żywnosić,iżprzepistenstatuujekompetencjęgeneralnąstronwzakresie
treściczynnościprawnych,adalszaczęśćtegoprzepisujedyniewskazuje,
iżskutkidanejczynnościmogąmiećinnelubbogatszetreści,niżstrony
zamierzały.Sprzecznośćczynnościprawnejzustawąlubzasadamiwspół-
życiajakogranicaswobodyumów,dotyczyzarównotreści,jakiceluumo-
wy.Oileniebudziwątpliwościkwestiatreści,otylekontrowersyjnebyło
ustalenie,czy,ajeślitak,tonajakiejzasadzie,celumowypowinienbyć
badanywświetleograniczeńswobodyumów.Z.Radwańskiopowiedział
sięzatym,iżcelumowysprzecznyzustawą,awięcpośredniozzasadami
współżyciaspołecznego,powinienbyćuznanyzaprzesłankęnieważności
umowy,cowynikazart.58§1k.c.,którynarównizczynnościąprawną
13
Por
.m.in.Z.Radwański(wo)SystemPr.Cyw.,t.III,cz.1,s.360in.orazM.Niedośpiał,Swoboda
czynnościprawnych,Bielsko-Biała2004,s.32in.
14
Por
.Z.Radwański,Teoriaumów,Warszawa1977,s.95–184.
38