Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
sięwpróbiecałościowegoujęciakondycjibiologiczno-psychicznejczłowieka.
Szumanpokazuje,żeszczegółowestudianaukoweprowadzonezróżnychper-
spektywwymagajądokonaniacopewienczasmetaanalitycznejrefleksji.
Prezentowanapublikacjapowstałatużprzedpołowąubiegłegostuleciaista-
nowiswegorodzajupodsumowaniepsychologicznychodkryćnazakończenie
pewnegoetapurozwojuwiedzy.WdrugiejpołowieXXwiekuzaczynałsięetap
następny,zapowiadającyinterdyscyplinarnośćbadańnaukowych,dysponujący
możliwościamitechnologicznymipozwalającyminacorazbardziejpogłębione
wyjaśnianiebadanychzjawisk,atakżeproponującyrelatywizm,prawdopodo-
bieństwozamiastpewności,wielośćperspektywwujmowaniuzagadnień.
DoprzedstawieniaefektówswoichprzemyśleńSzumanwybrałstyleseistycz-
ny.Wprowadzonychrozważaniachdotyczącychproblemówpsychologicznychłą-
czyujęcianaukowe(filozoficzne,psychologiczne)zwypowiedziamitwórcówkul-
tury(literatów),zaznaczającswójsubiektywnypunktwidzenia.Każdyrozdział
rozpoczynasięcytatamizliteraturyfilozoficznejlubdziełliterackich.Zawarte
wtychmottachmyślidobrzeoddająpodejmowaneprzezProfesorazagadnienia
orazujawniajązaznaczanyprzezniegowwielupracachzwiązekczłowiekazesztu-
ką.LiterackaformawyrażaniaprzezSzumanaswoichrozważańsprawia,żeniektó-
reznichmogąstaćsięcytatamiinicjującymidalszerozważania,np.:NTo,co
wczłowiekunajlepsze,najistotniejsze,najbardziejludzkie,urodziłosięprawdopo-
dobniezjegocierpień”(s.21);NZnajdujesięon[człowiek]wciągłejpogoniza
szczęściem,aprawienigdyniespoczywawjegoramionach”(s.23).
CzęśćIksiążkimacharakterwprowadzenia,wktórymProfesorwyjaśniazna-
czeniewyodrębnieniatakiejczęściwiedzyoczłowieku,którąnazywaNcharakte-
rologią”.Jesttonaukapowiązanaściślezinnyminaukamihumanistycznymi,ta-
kimijak:socjologia,estetyka,etyka,filozofia,religia.Alejednocześniejestnauką
mającąwyraźniezarysowanyprzedmiotbadań,naktóryskładająsięzagadnie-
niażyciaidążeniaosobowościczłowiekarozważanenatlerelacjiosobowoścido
własnegoistnieniaiotaczającegobytu.Polesemantycznenazwyproponowa-
nejdlatejnaukiwyznaczajądwiegrupyterminów:(1)określającepodmiot,ta-
kiejak:organizm,osoba,istota,indywiduum;(2)wskazującenarozważaneza-
gadnienia,amianowicie:przystosowanie,autoregulacja,autonomia,rozwój,
osobowość,charakter.Szumandokładniewyjaśniaichznaczenie.Wartozazna-
czyć,żeterminytenadalfunkcjonująwpsychologii,aniektóreznich,takiejak
autonomiaczyautoregulacja,częstoużywanezewzględunaintensywne
badaniawobszarachprzeznieoznaczanych.
Szumanprowadzirozważanianatematosobowościczłowiekawujęciurela-
cyjnym,mówiącoosobowościukształtowanejprzezświatprzyrodyiprzezświat
kultury.Człowiek,podobniejakzwierzęta,jestbiologicznymorganizmem,ale
XXXVI