Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
I.Żywiołhistorii
żeństwempowielałbymyślNietzschego.JegoinspiracjaNietzschem,choć
głęboka,matwórczycharakterowegoHwykorzystania”iHzmuszeniado
krzyku”,októrychjużbyłamowa.Powstajejednakzasadniczepytanie:Hco
oznaczabycienietzscheanistą?”,którezpewnościąwykraczapozazwykłe
oddziaływaniedzieła,czykorzystaniezniektórychodkryćmyśliniemiec-
kiegofilozofa.JakkolwiekrozwijanieNietzscheańskichtematów5,konfron-
towanieichznowymiproblemamijestistotne,tojednaknieprzesądza
obyciunietzscheanistą.Zpewnościąbycienietzscheanistąoznaczabycie
genealogiem.WPrzedmowiedoJutrzenkiNietzsche,antycypującswoją
genealogię,pisał:HWtejksiążceprzedstawionyzostanieprzypracyktoś
«podziemny»,ktoś,ktowierci,kopie,podkopuje.Możnagozobaczyć,jeśli
chcesiędostrzegaćtakąpracęwgłębinach”6.Bezwątpienia,kimśtakim
jestFoucault.Wydajesięjednak,żeistotąniemożebyćtuzwykłezastoso-
waniemetodygenealogicznejwbadaniachnadhistorią,araczejprzyjęcie
pewnychzałożeń,fundującychsamągenealogię.
1.Historiadla„poczciwychludzi”
Wyjaśnienietego,cooznaczadlaFoucaultasamahistoriabyłoby
pierwszymzadaniem,któremunależystawićczoło.Samoodszyfrowa-
niearcheologiiczygenealogiijakoposzczególnychmetodhistorycznych
analizniewydajesiętuwystarczające;stosunekwjakimpozostająone
dohistoriiodpowiadabowiemrelacji,jakazachodzimiędzynarzędziem
aprzedmiotembadania.WprzypadkudziełaFoucaultazwiązektenoparty
jest,niewątpliwie,napokrewieństwienarzędziaiprzedmiotu,nieozna-
czaprzecieżjednakichtożsamości;aniarcheologiaanigenealogianiesą
historią,ajedyniepewnymsposobemodnoszeniasiędoniej.Czymza-
5JacekDobrowolskiNietzscheańskieinspiracjeporządkujenastępująco:H(1)stosunek
doprawdy,(2)metodagenealogiczna,(3)władza/moc,(4)krytykapodmiotu(dotematu
tegonależytakże«śmierćBoga»oraz«śmierćczłowieka»),(5)przezwyciężenie,przewar-
tościowaniewartości,krytykachrześcijaństwaijegomoralności(wrazzkrytykąkapłana/
duszpasterstwa,opracowaniemproblemu«ascezy»),prowadzącadoetykiiestetyki«troski
osiebie»czy«sztukibyciasobą»”.J.Dobrowolski,FoucaultzNietzschego[w:]B.Banasiak,
K.M.Jaksender,A.Kucner(red.),Foucault,Deleuze,Derrida.FesfiwalFilozofii,t.3,Wydaw-
nictwoAdamMarszałek,Toruń2011,s.406.
6F.Nietzsche,Jutrzenka.Myślioprzesądachmoralnych,tłum.L.M.Kalinowski,Wy-
dawnictwoZielonaSowa,Kraków2006,p.1,s.7.
