Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
narodowamastanowićzasadniczyelementpoczuciaprzynależności
dowspólnotyludzkiej4*.Mówisię,żeludwswojejzbiorowościdefiniujenaród–
alecodefiniujelud?Pojęcieluduorazpytanieowyrazicielijegowolitojedna
znajbardziejspornychkwestiiwewspółczesnejpolityce.Tooręż,który
pozwalaokreślać,ktonależydowspólnoty,aktonie.Nacjonalizmjest
wykluczającyzdefinicji.Częstomaotwarcieksenofobicznycharakter
iwskazujewrogów–zarównozewnętrznych,jakiwewnętrznych–którzy
stanowiąegzystencjalnezagrożeniedlasolidarnościiczystościnarodu.
Nowynacjonalizmdoczekałsięimponującejprezentacjiwlipcu2019roku
naNationalConservatismConferencewhoteluRitz-CarltonwWaszyngtonie.
Podczastegowydarzeniaszereggwiazdmediów,analitykówpolitycznych,
dziennikarzyiuczonychstarałosiędaćwyraznowoodnalezionemupoczuciu
narodowejsolidarności.Jakogłosiłorganizatorkonferencji,„dzisiajjestnasz
dzieńniepodległości”–tj.niepodległościodneokonserwatyzmu,
libertarianizmui„tego,conazywasięklasycznymliberalizmem”5.Celem
konferencjibyłozastąpienieprzesądówstarejkonserwatywnejortodoksji
wrodzajuwolnychrynkówczyrząduograniczonegonowąświadomością
państwowejinarodowejtożsamości.„Etatystycznynierównasię
socjalistyczny”–napisałAaronSibarium6,któryzrelacjonowałkonferencjędla
czasopisma„TheAmericanInterest”;zwolennicyetatyzmuzwyklepostrzegają
państwojakoemanacjęnarodu,anaródjakonarzędziezbiorowegolosulub
przeznaczenia.GrupasponsorówkonferencjiobrałanazwęFundacji
im.EdmundaBurke’a,alezdajesięnieposiadaćjegowigowskiegozmysłu
umiaruipolitycznejroztropności.Niedążydoutrwalenia,leczdoobalenia
domniemanejhegemoniiklasycznegoliberalizmu,którygłosiliJohnLocke,
MonteskiusziTocqueville.Twarząnarodowegokonserwatyzmuniejestjuż
FriedrichHayek,leczMartinHeidegger.
Oczywiścietożsamośćnarodowaniejestzdefinicjinieliberalna.Państwa
narodowe,któreugruntowałysiępodkoniecXVIIIiwXIXwieku,byłykolebką
współczesnejdemokracjiliberalnej.Tożsamośćnarodowąuważanowówczas
zanarzędziewyzwoleniaodtłamszącejzaściankowościrodziny,religii,
plemieniaczyklanu.Określenie„liberalnynacjonalista”tobynajmniejnie
oksymoron;możnagoużyćwodniesieniudotakróżnychprzywódców,jak
AbrahamLincoln,WilliamGladstone,GiuseppeMazzini,TheodorHerzl,Walter
RathenauiChaimWeizmann7.Nacjonalizmposzedłwzłymkierunkudopiero
wówczas,gdy(cowydajesięnieuchronne)zacząłbyćpostrzeganyjakojedyne
źródłotożsamościczłowieka,sposóbnaoddzielenie„nas”od„nich”–gdy
zacząłwymagaćgłębokiegoosadzeniawkonkretnymnarodzieimiejscu,które
dajeodpowiedniepochodzenieetniczne,rasalubreligia.Jedenzmówców
naNationalConservatismConferenceposłużyłsięstwierdzeniem,którepóźniej
wielokrotniepowtarzano.Powiedziałmianowicie,żenacjonalizmto„integralny
