Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
MichałKaczmarczyk,JanKil
ciejFali”2.Tewyzwania,cowidaćwyraźnienaprzykładziepolskichuwarunkowań
funkcjonowanianauki,wypływająrównież-jakokreśliłtoSeymourLipset-nzoka
systemu”:sąpochodnąprocesówizjawiskwystępującychwsamychuniwersytetach
czywinstytucjachkreującychpolitykęnaukowąpaństwa.Spadekliczbychętnych
dopodjęciastudiów,rosnącakonkurencjaokandydatanauniwersytet,konieczność
sięganiapośrodkinabadaniaidydaktykędoźródełpozaakademickich,presjabi-
bliometrii,npoliczalności”inrozliczalności”efektówpracyintelektualnej,przyjęcie
indywidualnieiinstytucjonalnierozumianejproduktywnościnaukowej,nimpakto-
za”inpunktoza”jakodominującesposobyfunkcjonowaniawrzeczywistościaka-
demickiej3-totylkoniektórezdeterminantównaukiwewspółczesnychrealiach
demograficznych,prawno-politycznychigospodarczych.Wszystkieoneimplikują
rozmaitezagrożeniadlajakościpracyakademickiej,takwwymiarzebadawczym,
jakidydaktycznym,rodząpokusywybieraniadrógnnaskróty”
,podejmowania
działańpodważającychrudymentyakademickiegoetosu.JaksłuszniezauważaJerzy
M.Brzeziński,takiebędąnaszeelity(takżete,pomnażającewiedzęnaukowąpo-
przezczynneprowadzeniebadańnaukowych),jakibędziepoziomstandardów
pracybadawczejinauczycielskiejpodzielanychprzezludziuniwersytetu4.Zko-
leipoziomowychstandardówwdużejmierzezależyodgotowościiumiejętności
ochronyfilarówuniwersyteckiegoetosuprzezśrodowiskosamychakademików,
ichdeterminacjiwidentyfikowaniu,piętnowaniuidążeniudoeliminowaniaza-
chowań,postawipoglądówsprzecznychzkanonemwartościdlauniwersytetu
podstawowych,atakżeodskutecznościnarzędzi,któresłużąreakcjiwspólnoty
universitasnategorodzajuzachowania.
Wszystkiepowyższekonstatacjeuświadamiająnam,jakważnąrolęnauczel-
niachodgrywaodpowiedzialnośćdyscyplinarnanauczycieliakademickichjako
sfera,wktórejmaterializująsię:troskaśrodowiskauczonychodobrowspól-
noty,potrzebaprzeciwdziałaniaireagowanianazjawiskaszkodliwedlamisji
uniwersytetuorazdóbrpublicznychzniąsprzężonych,atakże–lastbutnot
least–realnemożliwościstosowaniatakiejreakcjiwpraktycezarządzania
szkołamiwyższymi.Efektywnefunkcjonowaniemechanizmówodpowiedzialno-
ścidyscyplinarnej,takwwymiarzewąskim,instrumentalno-proceduralnym,jak
iszerzej-świadomościowym,ukierunkowanymnasocjalizacjęetycznąiprawną
orazedukacjęśrodowiskaakademickiego,stanowiistotnywarunekprawidłowo-
ścidziałaniasystemuszkolnictwawyższegoijegoposzczególnych,autonomicz-
nychelementów,awkonsekwencji–prawidłowościrealizacjispołecznychzadań
2A.Tofer,H.Tofer,Budowanowejcywilizacji.Politykatrzeciejfali,Poznań1999;A.Tofer,Trzecia
fala,Warszawa1985.
3Por.R.Bal,PlayingtheIndicatorGame:RefectionsonStrategiestoPositionanSTSGroupinaMultidis-
ciplinaryEnvironment,nEngagingScience,Technology,andSociety”2017,nr3;E.Kulczycki,Punktoza
jakostrategiawgrzeparametrycznejwPolsce,nNaukaiSzkolnictwoWyższe”2017,nr1.
4J.M.Brzeziński,Etosakademicki,https://repozytorium.ukw.edu.pl/[dostęp:1września2022].
