Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
6
MAŁGORZATALEYKO
tyka,byłoniątakżepiętnopostawyartystowskiej,częste
posądzanieoschlebianiewłasnejpróżnościestetycznej,omno-
żenieefektówdlasatysfakcjisamegotwórcy.
MaxReinhardtbyłbodajnajbardziejkontrowersyjnym
twórcąteatruXXwieku.Zarównowspółcześnimukrytycy
teatralni,kronikarzeorazwspółpracownicy,jakipóźniejsi
badaczejegodziełanieuchylalisięodwartościowaniajego
twórczości.Skalaocenwtymwypadkubyławyjątkoworoz-
legła,azajejbiegunymożnaprzyjąćzjednejstronyobiego-
weformułkitypuficyrkowywydrwigrosz”,fiwłaścicielbudy
jarmarcznej,któregosukcespolegałtylkonareklamie”2,
zdrugiejzaśstwierdzeniawspółczesnychwybitnychbadaczy
teatru,uznającychReinhardtazafipierwszegoprawdziwego
reżyserateatru”(LeonhardM.Fiedler3),zafitwórcęnowo-
czesnegoteatruniemieckiego”(MartinEsslin4).Taksamo
rozbieżnesądyodokonaniachReinhardtaspotykamywpol-
skimśrodowiskuteatralnym.OiledlaCezaregoJellentybył
Reinhardtpoprostuzdolnymkarierowiczem,świadomie
eklektycznym,otyleWilamHorzycauważał,żecechujego
fizmiennośćartystyczna,niemalkoczownictwoduchowe,nie
pozwalającemuprzyniczymstanąć,zatrzymaćsię[…].
Nawetwjegotechniceteatralnejtosięprzejawiało,jakby
niemiałonżadnegoustalonegoobrazusceny,jakbyniebyła
onapoddanażadnemuprawu”5.ZkoleiWiktorBrumerwpraw-
dzienieodmawiałReinhardtowigenialności,leczdodawał,że
jestonafiwyrafinowana,alenigdytwórcza”6.Bardziejprag-
matycznyjestsądArnoldaSzyfmana;dlaniegoReinhardt
byłfizjednejstrony[…]przepysznymaferzystą,zotwartym
okiemnażyciepraktyczne,zdrugiej–reżyseremozupełnie
niezwykłym,artystycznymzakroju”7.Niewieluwtedyjeszcze
dostrzegało–jakWłodzimierzPiński–żeReinhardtfitworzy
poprostuepokę”,przyczyniasiędofirozbudzenianowego
