Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przedmowa
oniestosowaniuprzemocy26stycznia1934roku,redaktormógłogłosić
nzwycięstwo»Słowa«wpublicystycepolskiej”6.
Tejprzemianyniebyłobyjednak,gdybynieWładysławStudnicki-
najbardziejkonsekwentnyzwolennikporozumieniapolsko-niemiec-
kiegowIIRzeczypospolitej7.
Uproguniepodległościpoglądtenskazywałgonietylkonacał-
kowitąizolację,aleinazarzutzdradynarodowej.Wynikpierwszej
wojnyświatowejzdawałsięprzesądzaćoporażceorientacjiniemiec-
kiej,aPolscewskazywaćmiejsceubokuzwycięskiejFrancji,kuktórej
kierowałysięteżsympatiewiększościopiniipublicznej.Takmyśleli
takżefundatorzyisamredaktornaczelnywileńskiegonSłowa”
.Tylko
przyjaźnizMackiewiczemStudnickizawdzięczałudostępnieniegazety
dlaswoichtekstówiuratowanieprzedcałkowitąmarginalizacją.
MyślącoStudnickimzroku1922,trudnooprzećsięskojarzeniuze
wspomnieniamiinnegopolityka,októrychCatnapomykawZielonych
oczach:otonczłowiekodosobniony,samotny,którystoiubrzeguoceanu
izamierzatenoceanprzepłynąćwpław”8.Dlanaszegobohateratym
oceanembyłaniechęćrodakówdoporozumieniazpotężnymsąsiadem,
która-byłprzekonany-wobeczagrożeniazestronydrugiegomusi
doprowadzićdokatastrofy.IStudnickiwswojąpodróżruszył.
Historiataniejestpozbawionapewnegodramatyzmu.Jejpierwsze
lataznaczonesązjednejstronytraktatamiwLocarno,Berlinieiinnymi
niepowodzeniamipolskiejdyplomacji,zdrugiej-corazśmielejprzez
Studnickiegoformułowanymiwezwaniamidoreorientacjipolityki
zagranicznejRP
.Początkowo-bywało-opatrywaneadnotacjami
oniezgodnościzliniąredakcji9,zczasemzyskującorazwiększeuzna-
nie.PorozumieniezNiemcamiwoczachpublicystównSłowa”stajesię
użytecznyminstrumentemnaciskunaFrancję(abyzaczęłasiębardziej
liczyćzinteresamiswejwschodniejsojuszniczki),następnienabiera
wartościautonomicznej.W1933rokuideitejsłużąjużnajlepszepióra
6
Cat,Zwycięstwo„Słowa”wpublicystycepolskiej,nSłowo”z29stycznia1934.
7
OświatopoglądowejewolucjiStudnickiegoijegodrodzedoorientacjiniemieckiejzob.
m.in.J.Sadkiewicz,Kasandrapolska,[wstęp]w:W
.Studnicki,Wobecnadchodzącej
drugiejwojnyświatowej,Kraków2018,s.5-26.
8
S.Cat-Mackiewicz,Zieloneoczy,Kraków2012,s.128.
9
J.Gzella,MiędzySowietamiaNiemcami.Koncepcjepolskiejpolitykizagranicznejkon-
serwatystówwileńskichzgrupowanychwokół„Słowa”(1922‒1939),Toruń2011,s.235.
7
