Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Problemyzwiązanezbadaniemreligijności
Istotnąwadąstatystykopartychnaobserwacjachjestfakt,żepomiarem
objętesątylkodwiezmienne,należącedowymiarupraktykreligijnych.Wo-
becpozostałychobszarówreligijnościniewypracowanopodobnychnarzędzi,
którepozwalałybyporównaćwynikibadańsondażowychzuzyskanymiinną
metodą.SamiautorzybadaniazISKKzauważają,żenoczywiście,obrazsta-
tystycznydotyczącytychdwupraktyk,jakiuzyskujemydziękiprocedurze
dominicantesjestpewnymuproszczeniemiograniczeniem,niemówibo-
wiemnicostroniejakościowej-wewnętrznymprzeżyciuzwiązanymzmszą
św.Kwestionariuszankietyczywywiadumożenatomiastdostarczyćtakich
właśniewzbogaconychdanych”(ISKK,2018).Wracającwięcdometodson-
dażowych,wartozwrócićuwagęnajeszczedwaproblemy:niefortunnegolub
wynikającegozinnychwzględówdobieraniazłychwskaźnikówreligijności
oraznadinterpretacjewyników.
Wpracachniektórychbadaczywidaćchęćosadzeniapytańankietowych
wkonkretnychprzykazaniachkościelnychlubprawdachwiary.Wówczas
kwestionariuszprzybierakształtegzaminuzwiedzy,araportskładasięztego
typusformułowań:
imionaautorówEwangeliipotrafiłowymienićpoprawnie75,6%
uczniów,awiedzędotyczącąspecyfikiświątBożegoNarodzeniaposia-
dało70,7%badanych.(…)NiektórzyuczniowieobojgapłciwIIIkla-
sachgimnazjumujawnialinieznajomośćsposobuodmawianiaróżańca
czywiedzęnatematwydarzeńkryjącychsiępodnazwamiposzczegól-
nychtajemnic(Jamniak,2013,82).
28
Wpowyższymprzykładzieobokobiektywnieweryfikowalnychinformacji
(jakimionaEwangelistów)zawartajestnspecyfikaświątBożegoNarodzenia”,
którejrozumieniejestniejednoznaczne.Przykazaniakościelneaniwyznanie
wiarynieobjaśniająspecyfikitychświąt,przezconiewiadomo,coautormiał
namyśli.Mogłotobyćrównieżnieoczywistedlaankietowanych,awięcprzy-
toczonywyniktrudnorzetelniezinterpretować.Zwłaszczawbadaniachopiso-
wych,kiedyformułowanesąsądyodnośniedofaktówspołecznych,niezwykle
ważnejestjednoznacznestosowaniepojęć,bybyłytaksamorozumianeprzez
badaczaibadanych.Zdarzasięjednak,żerespondentomzadajesięotwarte
pytanie,aichodpowiedzikategoryzujenadobreizłewedługarbitralnego
klucza.Jesttodziałaniekrzywdzące,nawetjeśliautorstarasiębazowaćna
najbardziejzasadniczychelementachnaukiKościoła.
PrzykłademtakichbadańjestpytanieoosobęJezusaChrystusa,dośćnie-
fortunniesformułowanewopisiewyników,trudnobowiemmówićoznajo-
mościtejpostaciwtakisamsposób,wjakimówisięoznajomościinnych
ludzi.
