Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Tradycjainowoczesność-procesczyopozycja?…
21
prawdopodobieństwozyskówistratzdziałania(lubzaniechaniadziałania)
wwarunkachniepewności.Jesttowizjazindywidualizowanejiprywatyzowa-
nejnowoczesności,czasroztapianiawzorcówzależnościiwzajemnychrelacji7.
Skutkiemtegobywająrelatywizminiestabilnośćwstosunkachmiędzyludzkich.
WpracyMarshallaBermanaWszystko,costałe,wyparowujeczytamy:
Jesttakiedoświadczenie-doświadczenieprzestrzeniiczasu,siebiesamegoiinnych,do-
świadczeniemożliwościiniebezpieczeństw,jakieniesiezesobążycie-którejestwspól-
nemilionomludzinacałymświecie.Tenszczególnyzespółprzeżyćchciałbymnazwać
nnowoczesnością”
.Byćnowoczesnymznaczyznaleźćsięwotoczeniu,któreobiecuje
namprzygodę,intensywność,satysfakcję,rozwój,przemianęnassamychinaszegoświa-
ta-azarazemzagrażazniszczeniemwszystkiegotego,coposiadamy,coznamyiczym
jesteśmy
8.
Nowoczesnośćwkontekściecytowanejwypowiedzijestokreśleniemświado-
mościdoświadczaniaprzezjednostkęwłasnejwspółczesności,traktowanejjako
nieprzewidywalnaprzygoda.Taprzygodaegzystencjalnajestbeztroska,niema
żadnegopunktuoparciaizakorzenienia,bezkonieczności.Jesttorównocześnie
przygodasamotna9,przeznaczonadlatych,którzymimobrakubezpieczeństwa
zdecydująsięwyruszyćwpodróżwnieznane.
Opróczzaprezentowanychmodeliopisunowoczesnościspotykamyteżinne,
naprzykładninnąnowoczesność”
,która-wedługokreśleniaAgatyBielik-Rob-
son-próbujewydobyćnajawto,cozpozoruzapomniane,wypartezesłownika
naukhumanistycznych,copomijacałągamęludzkichproblemów,naktórych
opierałasiędawniejszatradycjamądrościowa10.Autorkabroniludzkiejpodmio-
towości,bojesttowartość,którawspółcześniedomagasięobrony.Podmiotpoj-
mowanyjestprzezniąjakokategoriaegzystencjalna:ngłębokastrukturastałości
wświecienieokiełznanejzmiany.[ś]Receptanastabilnośćwświecie,który
wypadłzkolein”11.Podmiotowośćjestzatemrodzajemstrategiibyciawkultu-
rze,strategiipodstawowej,wktórejkształtujesiętożsamośćjednostki.A.Bie-
lik-Robsonodwołujesiędotychfilozofów(np.HaroldBloom,CharlesTaylor),
którzyzaznaczają,żebezhistorycznejprzeszłościipamięciniematożsamości.
Wbadaniachkulturowychpodkreślasię,żekulturęnowoczesnącechują
stopniowasekularyzacjaizanikaniewrażliwościnato,cosakralne,przyrów-
noczesnymwzrościewrażliwościnaludzkądziejowośćidokonującesięzmia-
ny,atakżepluralizmwsposobierozumieniasamejkultury.Tradycjępostrzega
sięnietylejakoprzekazywaniedziedzictwa,ilesynonimoporuwobecnowych
7M.Berman,AllTatIsSolidMeltsIntoAir,[cyt.za:]A.Bielik-Robson,Innanowoczesność.Pytania
owspółczesnąformułęduchowości,Kraków2000,s.17.
8Ibidem.
9Ibidem.
10Ibidem,s.8.
11Ibidem,s.11.
