Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ZpoczątkiemXIIwiekuBolesławKrzywoustydwukrotniewypra-
wiałsiędoPrus,alepozagrabieżąterenównadgranicznych,niczegonie
zdziałałdlachrześcijaństwa.Wroku1141wyruszyłnamisjębiskup
morawskiHenrykZdzik,jednakżespotkałsięztakwrogimnastawie-
niem,żemusiałzaniechaćmisyjnejdziałalności22.
DopierozasprawąpapieżaInnocentegoIIIiarcybiskupagnieŹnień-
skiego-HenrykaKietlicza-cystersizpolskiegoklasztoruwŁekniezapo-
czątkowaliskutecznenawracaniepoganpruskichwroku1209.Naczele
misjistanęlicystersiChrystianiBogusław-Filip,któryw1213r.zostałza-
mordowany23.Chrystianowinatomiastudałosięnawrócićdwunaczelników
pruskich.W1216r.całazachodniaPomezania,łączniezziemiąlubawską,
mogłauchodzićzaschrystianizowaną.Chrystianzostałwtymczasiewy-
święconynapierwszegobiskupapruskiego.Aktutegonajprawdopodobniej
dokonałsampapieżwroku1215(1216)wRzymie24.Chrystianmiałprawo
werbowaniaochotnikównawyprawękrzyżowądoPrus.Mógłteżerygować
katedrybiskupie,udzielaćzezwoleńnadziałalnośćmisyjnąwPrusachoraz
karaćtych,którzywtargnęlitambezjegozezwolenia25.
Jednakchrześcijaństwobyłonadalzagrożonezestronypogan.Pruso-
wieopanowaliispustoszyliziemięchełmińskąorazMazowsze.Wówczas
papieżHonoriuszIIIwezwałcałyświatchrześcijańskidoobronynawróco-
nychikrucjatyprzeciwPrusom.Mimoto,niezabezpieczyłyjegorozwoju
kilkakrotnewyprawykrzyżowerycerzypolskichwlatach1217-1223.Wzięli
wnichudziałm.in.LeszekBiały,KonradMazowiecki,HenrykBrodaty,
arcybiskupgnieŹnieńskiWincentyzCzarnkowaorazrycerstwo26.
Wtymsamymczasiepojawiłasiępropozycjapodbojuichrystiani-
zacjiPrussiłamizakonówrycerskich.Jakopierwsipojawilisięjoannici,
aniecopóŹniejtemplariusze.Jednaknieodegralioniznaczącejroli
wchrystianizacjiPrus.DopieroZakonBraciSzpitalaNajświętszej
MaryiPannywJerozolimieDomuNiemieckiego,zwanychKrzyżakami,
22Por.R.Bodański,PoczątkihierarchiikościelnejwPrusach,Cz.I,SW,
1979,t.XVI,s.318-319.
23Tamże,s.329.
24Por.M.Biskup,G.Labuda,DziejeZakonuKrzyżackiegowPrusach,Gdańsk
1988,s.87.
25Tamże,s.88;por.R.Bodański,Początkihierarchii,s.332-333.
26Por.M.Biskup,G.Labuda,DziejeZakonu,s.87-90.
14
