Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
NierównościekonomicznewPolsce
nychsferbytuludzkiego35,asprawiedliwypoziomnierównościmożeoznaczaćtaki
poziom,którymaksymalizujedługookresowąstopęwzrostukonsumpcjipercapita36.
Nierównościekonomicznewidzianewkontekściesprawiedliwościmożnazatemzde-
finiowaćjakoróżnicewkorzyściachmaterialnych,któreuznajesięzanieuzasadnione,
niesłuszneikrzywdzące,awięcsprzeczneznpoczuciemsprawiedliwości”
.
Najczęściejnatomiastnagruncienaukekonomicznychrozpatrujesięnierówno-
ściekonomicznewkontekściezróżnicowaniaspołecznego.Przyjmujesię,abynaeta-
pieeksplikacjiproblematykibadawczejskoncentrowaćsięnaprzywołaniumaksy-
malniedużejliczbyzróżnicowań37.Następnymkrokiemjestustalenietychaspektów
życiaspołeczno-ekonomicznego,wktórychwystępująnajwiększeróżnice,inapod-
stawieustalonychhierarchiiorzeczenieoistnieniunierównościekonomicznych.Bar-
baraSzackanapisała:nmożnamniemać,żeistniejeogólnoludzkaskłonnośćdopo-
strzeganiaróżnościwkategoriachnierówności,acozatymidzie-stałatendencja
doprzeistaczaniasięróżnicwystępującychmiędzyczłonkamizbiorowościwhierar-
chięnierówności”38.Największeróżniceekonomiczneprzeistaczanewnierówno-
ściekonomiczne.
1020poglądywkwestiinierównościekonomicznych
Nagruncienaukekonomicznychzainteresowanienierównościamiekonomicznymi
jestściślepowiązanezproblematykąpodziału.Ekonomistą,któryzainicjowałpro-
blematykępodziału,byłDavidRicardo.Próbowałokreślićudziałypłac,zyskówirent
wcałkowitymdochodzie,przedstawiającnfundamentalnyteorematpodziałudocho-
du”
.Udowadniał,żestopazyskubędziespadaławrazzewzrostemgospodarczymoraz
żewzględnyudziałzyskówwłącznymdochodziebędziespadał,awzględnyudział
pracyiziemibędziewzrastał39.Stopazyskuzmieniasięwodwrotnymkierunkuniż
płace,jeśliprzezpłacerozumiesięudziałpracywprodukciefinalnym.Jegopodej-
ście40isamerozważanianadpodziałemzostałyjednakprzysłonięteprzezekonomię
alokacjiAdamaSmitha.
35M.G.Woźniak,Nierównościspołeczneawzrostgospodarczy…,s.10.
36M.G.Woźniak,Sprawiedliwenierównościaaksjologiaładuinstytucjonalnego,nAnnales.Etykawżyciugospo-
darczym”2008,vol.8,nr1,s.238.
37M.Kokociński,Metodologiczneaspektybadanianierównościspołecznych,w:Spórospołeczneznaczeniespo-
łecznychnierówności,red.K.Podemski,WydawnictwoNaukoweUAM,Poznań2009,s.14.
38B.Szacka,Wprowadzeniedosocjologii,OficynaNaukowa,Warszawa2003,s.277.
39M.Blaug,Teoriaekonomii.Ujęcieretrospektywne,WydawnictwoNaukowePWN,Warszawa2000,s.121.
40RicardowodróżnieniuodSmitha,którywotaczającymświeciewidziałharmonięiuważał,żenspołeczeń-
stwotojednarodzina”
,wskazywał,żespołeczeństwodefactoskładasięzezwalczającychsięobozów.nWszy-
scypięlisięposchodachpostępu,aleschodyteróżniesłużyłyróżnymklasom.Niektórzytriumfalniedocho-
dzilidoszczytu,podczasgdyinnipokilkukrokachbylistrącaniwdół.Cogorsza,ci,którzyutrzymywalite
schody,niebylitymi,którzyznichkorzystali,zaści,którzynajwięcejdziękinimosiągnęli,niczymnatonie
zasługiwali”(R.Heilbroner,Wielcyekonomiści.Czasy,ludzie,idee,PWE,Warszawa1993,s.69).
26