Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
J.Belzyt,NiepełnosprawnośćEdukacjaDorosłość,Kraków2012
ISBN:978-83-7587-984-1,©byJoannaBelzyt,2012;©byOficynaWydawnicza„Impuls”2012
16
1.Niepełnosprawnośćjakokryzysżyciowy
przezstałenapięcie,wjakimutrzymujesięniewidomy,abyspostrzec,zapamiętać,
działać,opanowaćsię,słowem:abysprostaćwarunkomżycia.
1.2.Psychospołeczneuwarunkowaniasytuacji
osóbniepełnosprawnych
PsychologowiedopierowXIXwiekuzainteresowalisiępsychikączłowieka
niewidomego.PierwszymtyflopsychologiembyłT.Heller,pionierbadańnadrolą
dotykuwpoznawaniuprzezniewidomych.Wlatach1924–1930wydanocztery
podstawowedzieładotyczącepsychologiiniewidomych.ByłytopraceK.Burklena
iW.SteinbergawNiemczech,P.VilleyaweFrancjiiM.GrzegorzewskiejwPolsce.
Abyustrzecsięprzedschematyzmemwocenieosóbniepełnosprawnychiichoso-
bowości,należypamiętaćzdanieK.Burklena(1924,s.35):„Będziemysięwystrze-
gaćciasnotyutartychpoglądówimniemańoślepocie”.
Brakwzroku,zwłaszczaodurodzenia,powodujeszeregutrudnieńwprocesie
adaptacyjnymipoznawczym.Sytuacjatapociągazasobązahamowanieszeregupo-
budzeńdecydującychdlarozwojupsychicznego.Zmysłwzrokujestnajważniejszym
zezmysłówczłowieka,azjegobrakiemzwiązanenastępującekonsekwencje:
1)niemożnośćodbieraniawrażeńwizualnych,będącychpodstawąspostrzeżeń
iprzebiegumyśli;
2)ograniczeniemożliwościuczestnictwawpowszednichprzyjemnościachimożli-
wościachżyciowych;
3)ograniczeniesamodzielnościwróżnychokolicznościachorazwosiągnięciucelu
własnychupodobańizamiłowań;
4)zawężeniemożliwościrozwinięciawłasnejosobowościwżyciuzawodowym
ispołecznym(Schoefer,1975,za:Sękowska,1998,s.110).
Jużwdwudziestoleciumiędzywojennymbadaczezajmującysiętematykąosób
niepełnosprawnych(M.Grzegorzewska,W.Steinberg)bylizgodnicodotego,że
wchwiliurodzeniadzieckoniewidomeprzychodziztymisamymidyspozycjami,
zjakimirodząsiędzieciwidzące,orazżeosobyniewidomefizycznieiduchowo
predysponowanedotychsamychrzeczycoosobywidzące(Sękowska,1998,s.110).
Przyczynyutratywzrokunieobojętnedlapsychofizycznegorozwojudziec-
ka.Przedewszystkimważnejestustalenie,czyczynnik,któryuszkodziłanalizator
wzrokowywokresieprenatalnymbądźprzyurodzeniudziecka,nieuszkodził
równieżkorymózgowej.Wprzypadkach,kiedytakieuszkodzeniemiałomiejsce,
możemymiećdoczynieniazupośledzeniemsprzężonym,tj.ześlepotąpołączoną
zoligofreniąbądźencefalopatią,comożebyćprzyczynązaburzeńwzachowa-
niuiutrudniaćprzystosowaniespołeczne.Postępowanierehabilitacyjnejestwięc
uzależnioneodprzyczynbrakuwzroku,aprzedewszystkimodrozległościjego
skutków.