Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Wstęp
pochodzeniaibędącaadresatemrozwiązańprawnychorazdziałańpolitycz-
nych.Obecniestudianaddiasporami(diasporastudies)możnaokreślićjako
interdyscyplinarnyobszarbadawczy(subdyscyplinę?)oszerokimzakresie
tematycznymizróżnicowanychpodejściachkoncepcyjno-analitycznych.
Czymzatemjestdiaspora?Najprościejrzeczujmując,diasporętworzą
emigranci,którzyopuściliswojepaństwoirozproszylisięwinnychkra-
jach,atakżekolejneichpokolenia,czyliosobyjużurodzonepozakrajem,
alemająceświadomośćswojegopochodzenia.Choćdiasporapowszechnie
kojarzonajestzemigracją,tozaliczasiędoniejrównieżtegrupy,którezna-
lazłysiępozagranicamiswojegopaństwazinnychprzyczynniżemigracja,
np.przymusowewysiedlenia,czyzmianygranic(np.zpowoduwojnylub
międzypaństwowegokonfliktu).Wwynikuzmianygranicobywateledane-
gokrajumogąznaleźćsięnaterytoriuminnegopaństwa,nieopuszczając
miejscaswojegozamieszkania.Jużsamfakt,żemianemdiasporyokreślasię
wielegruprozproszonychzwielupowodów,wróżnychkierunkachiwin-
nychokresach,pozwalauświadomićsobieróżnorodność,jakasiępodtym
pojęciemkryje.Niewątpliwiediasporajestunikalnymtypemwspólnoty,co
związanejestzgeograficznymrozproszeniem,którewymuszatworzeniere-
lacjiipodejmowaniedziałańponadgranicamipaństwowymi.
Specyfikadiasporyjakowielkiejgrupyspołecznejwynikazjejtrwałości
isilnychwięzitożsamościowychłączącychjednostkireprezentującekolejne
pokoleniamimoistniejącychpodziałów(społecznych,ekonomicznychczy
politycznych).Diasporysąsłabiejlubsilniejzróżnicowaneipodzielone,do
czegoprzyczyniasięfaktrozproszeniaisłabnącychzczasemwięzizpań-
stwempochodzeniaorazwewnętrznychpodziałów.Wieluautorówpodkreś-
la,żediasporynienależytraktowaćjakojednolityhomogenicznypodmiot.
Kluczowadlazrozumieniajejfenomenujestświadomośćcharakteryzującego
jązróżnicowaniaiwewnętrznychpodziałów,awanaliziekonkretnychprzy-
padkówtakżeważnarolakontekstuhistorycznegoipolitycznegojejrelacji
zpaństwempochodzenia.Należypamiętać,żepojęciediasporydotyczybar-
dzozłożonejorazzróżnicowanejformacjispołecznej.Diasporatomieszanka
różnychklasspołecznych,etnicznych,religijnych,grupzawodowych,inte-
resówspołecznych,ekonomicznychikulturowych.Kolejnefalemigracyjne
reprezentujądodatkoworóżne,czasamisprzeczne,postawyiwartościwsto-
sunkudoDstarszych”grupwdiasporze.PodziałysąDprzywożonezdomu”,
jakitworzonejużnaemigracji.Pomimosilnychwewnętrznychrozłamów,
naturalnychprocesówDrozpływaniasię”wspołeczeństwach,wpaństwach
osiedleniaorazupływuczasu,diasporajakowspólnotanietylkotrwa,ale
obecniemówisięnawetojejrenesansie.Diasporywerzeglobalnychmi-
gracjistałysięwięcprzedmiotemaktywnejpolitykipaństwpochodzenia,
