Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Historyczneiwspółczesneujęciafenomenudiaspory
27
Wpolskiejliteraturzeistniejewieleróżnychokreśleńodnoszącychsię
dopolskichskupiskpozagranicamikraju;zmieniałysięonenaprzestrzeni
czasu:wychodźstwo,emigracja,Polonia,Polacyzagranicą,mniejszościpol-
skie,PolacynaWschodzie.T
erminDdiaspora”upowszechniłsięnapoczątku
XXIwiekuspopularyzowanyprzezAdamaWalaszkaiJanaE.Zamojskiego28.
Ichoćpojęcie
Ddiasporapolska”jestcorazczęściejobecnewpublikacjach
naukowychiurzędowychdokumentach,tonadalwoficjalnejnomenklatu-
rzedominujeterminDPoloniaiPolacyzagranicą”
29
.
Wciążbrakujetakże
wpolskiejliteraturzenaukowej,jaksłuszniezauważaAleksanderPosern-
-Zieliński,
pogłębionejrefleksjiteoretycznejnatematz
akresupojęciowego
terminudiaspora,którynawiązywałbydoDzaawansowanej,interdyscyplinar-
nejdyskusjinatematistoty«diaspory»izakresustosowaniategopojęcia,
toczonejjużodlatwnauceświatowej”
30
.Odpowiednikiemstudiównad
diasporami,którerozwinęłysięnaświecie,sąwPolscebadaniapolonijne.
Abstrahującodzawirowańterminologicznych,studianadpolskądiasporą
(badaniapolonijne,badaniaetniczne)mająwpolskiejnaucedługątradycję
31
.
Podobniejakwnauceświatowej,takżewPolsce,przezdługiczasstanowiły
oneobszarbadańzdominowanyprzezhistorykówisocjologów;relatywnie
niedawnozacząłonbyćeksplorowanyprzezprzedstawicieliinnychdyscyplin,
wtympolitologów.
Przytoczonyprzegląddefinicjiipodejśćdowodzi,żepojęciejestwciąż
otwarte,podlegająceciągłejredefinicji.Niektórzyautorzywręczzwracają
uwagę,żeobejmująctakróżnepodmiotyizłożoneprocesyspołeczne,traci
onowymaganąwprzypadkudefinicjiklarownośćiścisłość
32
.Pojęciedia-
sporyupowszechniłosiętakbardzo,żezdaniemStephaneDufoixopuściło
28A.Walaszek(red.)(2001),Polskadiaspora,Kraków:WydawnictwoLiterackie;J.E.Za-
moyski(red.)(2001),Diaspory.MigracjeiSpołeczeństwo,tom6.Warszawa:Wydawnictwo
Neriton.
29M.Lesińska(2018),op.cit.
30A.Posern-Zieliński(2011),Koncepcjadiasporyiproblemyjejaplikacjidobadańśro-
dowiskDpolonijnych”,w:M.Michalska(red.),PolacypozagranicamikrajuuproguXXwieku.
Różneobliczapolskiejtożsamości.Wrocław:PolskieTowarzystwoLudoznawcze,Uniwersytet
Wrocławski,s.7.
31Zob.m.in.H.Kubiak,A.Pilch(red.)(1976),Stanipotrzebybadańnadzbiorowościami
polonijnymi.Wrocław:ZakładNarodowyim.Ossolińskich;W.T
.Miodunka(1998),Stanbadań
nadPoloniąiPolakaminaświecie.KancelariaSejmu,BiuroStudiówiEkspertyz;A.Walaszek
(red.)(2001),op.cit.;G.Babiński,H.Chałupczak(red.)(2006),Diasporapolskawprocesach
globalizacji.Staniperspektywybadań.Kraków:WydawnictwoGRELL.
32S.Dufoix(2008),op.cit.,s.54.ReinerBauböckokreśliłpojęciediasporyjakoDno-
torycznieniejasneizbytszerokie”(notoriouslyvagueandoverstretched)(R.Bauböck(2010),Cold
constellationsandhotidentities:Politicaltheoryquestionsabouttransnationalismand
diaspora,w:T
.Faist,R.Bauböck(red.),DiasporaandTransnationalism:Concepts,Theoriesand
Methods.Amsterdam:AmsterdamUniversityPress,s.313).
